________________
શ્રીમદ્ની અમૃત પ્રસાદી
૫૭
દુનિયાનો નાશ થાય, તેવું બનવું મને પ્રમાણરૂપ લાગતું નથી. આવા ને આવા પ્રમાણમાં તેની સ્થિતિ સંભવે છે. કોઈ ભાવ રૂપાન્તર પામી ક્ષીણ થાય, તો કોઈ વર્ધમાન થાય, પણ તે એક ક્ષેત્રે વધે તો બીજે ક્ષેત્રે ઘટે. એ આદિ આ સૃષ્ટિની સ્થિતિ છે; તે પરથી અને ઘણા જ ઊંડા વિચારમાં ગયા પછી એમ જણાવું સંભવિત લાગે છે કે કેવળ આ સૃષ્ટિનો નાશ થાય કે પ્રલયરૂપ થાય એ ન બનવાયોગ્ય છે. સૃષ્ટિ એટલે એક આ જ પૃથ્વી એવો અર્થ નથી.
પ્ર. ૨૨ આ અનીતિમાંથી સુનીતિ થશે ખરી ?
ઉ. આ પ્રશ્નનો ઉત્તર સાંભળી જે જીવ અનીતિ ઇચ્છે છે તેને તે ઉત્તર ઉપયોગી થાય એમ થવા દેવું યોગ્ય નથી. સર્વ ભાવ અનાદિ છે, નીતિ, અનીતિ; તથાપિ તમે, અમે અનીતિ ત્યાગી નીતિ સ્વીકારીએ તો તે સ્વીકારી શકાય એવું છે, અને એ જ આત્માને કર્તવ્ય છે, અને સર્વ જીવઆશ્રયી અનીતિ મટી નીતિ સ્થપાય એવું વચન કહી શકાતું નથી, કેમ કે એકાંતે તેવી સ્થિતિ થઈ શકવા યોગ્ય નથી.
પ્ર. ૨૩ દુનિયાનો પ્રલય છે ?
ઉ. પ્રલય એટલે જો કેવળ નાશ એવો અર્થ કરવામાં આવે તો તે વાત ઘટતી નથી, કેમ કે પદાર્થનો કેવળ નાશ થઈ જવો સંભવિત જ નથી. પ્રલય એટલે સર્વ પદાર્થોનું ઈશ્વરાદિને વિશે લીનપણું તો કોઈના અભિપ્રાયમાં તે વાતનો સ્વીકાર છે. પણ મને તે સંભવિત લાગતું નથી, કેમ કે સર્વ પદાર્થ, સર્વ જીવ એવાં સમપરિમાણ શી રીતે પામે કે એવો યોગ બને, અને જો તેવાં સમપરિમાણનો પ્રસંગ આવે તો પછી ફરી વિષમપણું થવું
