________________
અતીતનાં અજવાળાં
આ ધન રાજાને કોઈ પણ અધિકારી નહિ લઈ જઈ શકે. જે કઈ પણ અધિકારી કંઈ હા-ના કરે, તે તું રાજા કુમારપાળને કહેજે, એ દીન-દુઃખિયાને આશરે છે. તું હવે અહીંથી ઘેર જા અને આનંદથી તારું જીવન વ્યતીત કર.”
તે મહિલા શાંત અને પ્રસન્ન ચિત્તે પિતાના ઘર તરફ ચાલતી થઈ. કુમારપાળ પણ પિતાના મહેલ તરફ પાછો ફર્યો. તે વિચારવા લાગે કે ભૂતકાળથી જ અપુત્રની સંપત્તિને અધિકારી રાજા. ગણાય છે. પરંતુ કુમારપાળને એ આંસુથી ભીંજાયેલું ધન ન. જેઈ એ. તેની આંખો સમક્ષ એ ભદ્ર નારીનું ભયાનક રૂપ દેખાતું રહ્યું અને આખી રાત તેને નિદ્રા ન આવી.
સવાર પડયું. રાજસભામાં આવતાં જ રાજાએ હુકમ બહાર પાડ્યો કે “આજથી ચૌલુક્ય કુમારપાળને આદેશ છે કે નિપુત્ર: મરી જનારની સંપત્તિ રાજ-કેપમાં નહિ લેવાય.'
અધિકારીઓએ નમ્ર નિવેદન કરતાં કહ્યું : “રાજન ! આ આદેશથી રાજકોષમાં દર વર્ષે કેટલાય કરોડને ઘાટ આવશે, આથી તેના પર ફરી વિચાર કરવામાં આવે.”
રાજા કુમારપાળ દઢતાથી કહ્યું : “ભલે ગમે તેટલું નુકસાન થાય એની મને પરવા નથી પરંતુ દીનદુ:ખિયાનાં આંસુથી ખરડાયેલું ધન હું મારા રાજકષમાં લેવાનું પસંદ નથી કરતો.”
રાજાના મનમાં કરૂણા અને સ્નેહની દિવ્યત ઝગમઝતી હતી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
