________________
અતીતના અપાળા તેમ ન કરી શક્યો, કારણ કે ન્યાયશાસ્ત્ર પર આપણી પ્રતિજ્ઞા મુજબ મેં પણ એક ગ્રંથ લખે છે. એને એમ હૂતું કે વિદ્વાન વર્ગ મારા ગ્રંથને માન્ય કરશે અને તેની મુક્તકંઠે પ્રશંસા કરશે. પરંતુ તારે ગ્રંથ જોઈને મારી બધી આશા પર પાણી ફરી વળ્યું. તારા ગ્રંથમાં ભાષા-લાલિત્ય, સુંદર અને સરસ ભાવાભિવ્યકિત તથા શૈલીની ગહનતા છે. તારે ગ્રંથ સૂર્ય સમાન છે, જ્યારે મારે ગ્રંથ એક નાનકડા દીપક જેવું છે. તારો આ ગ્રંથ વિદ્વાને એક જ વાર જોઈ લેશે તે પછી મારા ગ્રંથને કઈ અડકશે પણ નહિ. આવી અધમ ભાવનાને લીધે જ મારું વદન પ્લાન થઈ ગયું છે.
ચૈતન્યઃ “મિત્ર! તું ચિન્તા ન કર. મારે ગ્રંથ તારી કીર્તિમાં જરા પણ બાધારૂપ નહિ બને. જે પુસ્તકને લીધે મિત્રનું હૃદય દુભાય તે પુસ્તક જ શા કામનું ? લે, હું તારી સામે જ આ ગ્રંથ નદીના પ્રવાહમાં પધરાવી દઉં છું.'
| ગદાધર શૈતન્યનો હાથ પકડવા આગળ વધે તે પહેલાં તે પુસ્તક નદીના પ્રવાહમાં તણાઈ ગયું.
ગધાધર બે : “અરે ! મિત્ર તમે આ શું કરી નાખ્યું ? આ રીતે તમે એક અમૂલ્ય કૃતિને પાણીમાં નાખી દઈ તેને એક મિત્ર ખાતર નષ્ટ કરી નાંખી. તમારા ત્યાગની અમર કથા ઈતિહાસનાં સોનેરી પાનાં પર ચમકશે અને મારી અધમ વૃત્તિ પર લેક ઘૂંકશે.”
ચૈતન્ય : “તુ પ્રસન્ન રહે. મિત્ર! તારી પ્રસન્નતામાં જ મારી પ્રસન્નતા છે. આપણે બંને એક જ ગુરુના શિષ્ય છીએ. તારું નામ એ જ મારું નામ છે. હવેથી તારાં પુસ્તકનું અધ્યયન કરવાથી જ ન્યાયશાસ્ત્રને અભ્યાસ પૂર્ણ થયેલું ગણાશે.”
કિનારે આવતાં જ નૌકા ભી ગઈ. બંને નીચે ઊતર્યા. એક પ્રકારના આત્મસંતોષથી બંનેનાં વદન કમળ ખીલેલાં હતાં.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
