________________
સયાજીરાવ
કહેતાં કહેતાં તે તે ઘોડા પરથી નીચે ઊતરી ગયે. બીજાએ પણ વેનું અનુસરણ કર્યું.
પહેલા ઘોડેસવારે તુરજ જ ટેપલાને ટેકે આપે અને એ બહેનને માથા પર હળવેથી ટોપલે મૂકી દીધું. બીજે સાથી આ જોઈ સ્મિત કરવા લાગે.
બહેનની હૃદય–વીણાના કમળ તાર ઝણઝણી ઊઠડ્યા : તમારું ભલું થજે ભાઈ!'
બંને ઘોડેસવારો આગળ વધ્યા. પહેલા ઘોડેસવારનું નામ સયાજીરાવ હતું. બીજા હતા એમના અંગત મદદનીશ અરવિંદ ઘોષ.
સયાજીરાવે પૂછયું: “અરવિંદ! તમે એ સમયે કેમ મુસ્કરાતા.
હતા ?”
અરવિંદે નમ્રતાથી કહ્યું: “આપ મહારાજા છે. બીજાઓના ભાથેથી બેજ ઉતારવો એ આપનું કામ છે, પરંતુ આપે તે એ ગરીબ બહેનના માથે ભાર મૂક્યો, એ જોઈને મને હસવું આવ્યું.'
સયાજીરાવ વિદ્વાન અને ચતુર હતા. અરવિંદનું કથન તેઓ સમજી ગયા. એમણે પિતાને ઘેડ પાછો ફેરવ્યો અને તે બહેનની પાસે જઈને એનું નામ-ઠેકાણું ધી લીધાં.
બીજે જ દિવસે એ બહેનને સૂચના મળી કે તેણે લક્ષ્મીવિલાસ મહેલમાં હાજર થવું.
મહેલમાં પહોંચીને તેણે જોયું તે સિંહાસન પર સયાજીરાવ બેઠા હતા. તે તુરત સમજી ગઈ કે આ વ્યક્તિ એ જ પેલે ઘોડેસવાર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org