________________
समासविग्रहः ।
च महा० 'कर्मधारयः', भव्या एव महाकुमुदानि भव्य ० 'कर्मधारयः', भव्य महाकुमुदानां बोधः भव्य० 'तत्पुरुषः', भव्यमहाकुमुदबोधस्य जन्म भव्य ० ' तत्पुरुषः', हिमाः करा यस्य स हिम० 'बहुव्रीहिः', भव्य महाकुमुदबोधजन्मनि हिमकरः भव्य ० ' तत्पुरुषः ', तं भव्य० ॥
४४ - द्युत्या विजितः द्युति० 'तत्पुरुषः', द्युतिविजितः तमालो यया सा द्युति० । विश्व फलं च घण्टा च अक्षश्च पवि० 'इतरेतरद्वन्द्वः', पविफलघण्टाक्षान् विभ पवि० ' उपपद 'समासः । लसन्ती चासौ तता च लस० 'कर्मधारयः', लसत्तता माला यस्याः सा उस० 'बहुव्रीहिः' । नरि तिष्ठतीति नृस्था 'उपपद' समासः । न मर्त्या अमर्त्याः 'नञ्तत्पुरुषः', अमर्त्यानां सामन्ता अमर्त्य० 'तत्पुरुषः', अमर्त्य सामन्तैः नुता अमर्त्य० 'तत्पुरुषः' ॥
४५ - देवानां पूज्यः देव० तत्पुरुषः ॥
४६ -- सुष्ठु रुचितानि सुरुचितानि 'प्रादिसमासः, तैः सुरु० । दानवानां अरयः दान० 'तत्पुरुषः', तैः दान० ॥
-68
- आदिश्च निधनं च आदि० 'इतरेतरद्वन्द्वः', न विद्येते आदिनिधने यस्याः सा अनादि ० 'बहुव्रीहि:' । न दीना अदीना 'नञ्तत्पुरुषः' । अतिशयेन प्रददातीति अति० 'उपपद' समासः । मतेः प्रदानं मति० 'तत्पुरुषः', तत् मति ० । न नमतीति अनमा 'नस्तत्पुरुषः' । जिनानां इन्द्राः जिनेन्द्राः 'तत्पुरुषः', जिनेन्द्राणां वाक् जिने० ॥
४८ - सुवर्णस्य अयं सौवर्णः, सौवर्णः पट्टो यस्याः सा सौवर्ण ० 'बहुव्रीहिः' । श्रीवद् गौरी श्री गौरी 'कर्मधारयः । श्रिया सहिता गौरी श्रीगौरी 'मध्यमपदलोपी' समासः । पद्मं हस्ते यस्याः सा पद्महस्तिका, अथवा पद्मवद् हस्तौ यस्याः सा पद्म० 'बहुव्रीहि:' । हस्तिनः इत्र कायो यस्याः सा हस्ति० 'बहुव्रीहिः' । महती गोधा ( वाहनं ) यस्याः सा महागोधा 'बहुव्रीहिः' । आगसः धाम आगो ० ' तत्पुरुषः', आगोधाम्नः ध्वस्तिः आगो० 'तत्पुरुषः', तस्यै आगो० ॥
૨૨૯
४९ – निजश्चासौ महिमा च निज० 'कर्मधारयः', निजमहिम्ना विजितं कमलं येन तत् निज० 'बहुव्रीहिः', तत् निज० । प्रमदस्य भरः प्रमद० ' तत्पुरुषः', प्रमदभरेण आनम्राः प्रमद० ' तत्पुरुषः', प्रमदभरानम्राश्च ते देवाश्च प्रमद० 'कर्मधारयः', प्रमदभ
नम्र देवैः पूजितकं प्रमद० 'तत्पुरुषः', तत् प्रमद० । धाम युनक्तीति धाम० 'उपपद'समासः, तत् धाम० । न लङ्घनीया अलङ्घ० 'नञ्तत्पुरुषः', गुणानां सम्पद् गुण० 'तत्पुरुपः', अलङ्घनीया गुणसम्पद् यस्य तत् अलङ्घ० 'बहुव्रीहिः', तत् अलङ्घ० । क्रमयोर्युगलं क्रम० 'तत्पुरुषः, तत् क्रम० ॥
५०
• अखिलाश्च ता रुजश्च अखिल० 'कर्मधारयः', शमिता अखिलरुजो येन
१ भन्न नपुंसकलिंगोऽपि आदिशब्दः ।
Jain Education International
२ निधनशब्दः पुंलिङ्गोऽपि वर्तते ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org