________________
છઠ્ઠી કિરણાવેલી કિરણ ૩૫ મું. સમવસરણ ભાગ ૧ લો જેમ તીર્થંકર પ્રભુના ચ્યવન, જન્મ અને દીક્ષાના પ્રસંગો દેવો ધામધૂમથી ઉજવે છે તેમ એ પ્રભુને પ્રાપ્ત થયેલ કેવલજ્ઞાનનો પ્રસંગ પણું તેઓ ઉજવે છે. જે રથળમાં પ્રભુને કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે તે સ્થળમાં દેવો સમવસરણ રચે છે.
સૌથી પ્રથમ તો વાયુકુમાર દેવો એક યોજન જેટલા સમવસરણ માટેના કામમાં લેવાની જમીન ઉપરથી કચરો, ઘાસ વગેરે દૂર કરે છે. પછી મેશકુમાર દેવો એ સાફ કરાયેલી જમીન ઉપર સુધી જળની વૃષ્ટિ કરે છે. ત્યાર બાદ વાન વ્યંતર દેવો સુવર્ણ, માણેક અને રત્નો વડે ભૂમિતલ રચે છે એટલે કે તેઓ એ વડે પીઠબંધ બાંધે છે. એ પીઠબંધે જમીનથી દસ હજાર હાથ જેટલું અર્થાત્ સવા ગાઉ જેટલું ઊચું રચાય છે. એને એક હાથ પહોળાં અને એકેકથી એક હાથ ઊંચાં એવાં દસ હજાર પગથિયાં રખાય છે.
પીઠબંધની ઉપર એકેકથી ઊંચા એવા ત્રણ ગઢો ગોળાકારે રચાય છે. તેમાં સૌથી પ્રથમ ભવનપતિ દેવો રૂપાનો ગઢ બનાવે છે અને એને સોનાના કાંગરાઓ રચીને શણગારે છે. તીર્થંકર પ્રભુની દેશના સાંભળવા માટે આવેલા રાજા વગેરેનાં વાહનો એ ગઢમાં રહે છે.
જમીનથી પીઠબંધ ઉપર જવા માટે દસ હજાર પગથિયાં ચઢી વ્હેતાં તરત જ એ રૂપાને ગઢ આવતો નથી, પરંતુ ૫૦ ધનુષ્ય જેટલી સપાટ જમીન ઉપર ચાલતાં એ ગઢ આગળ આવી પહોંચાય છે. એ પહેલા ગઢથી બીજ ગઢ જવા માટે ૫૦૦૦ પગથિયાં ચઢી ૫૦ ધનુષ્ય જેટલી સપાટ જમીન ઉપર ચાલવું પડે છે. એ બીજે ગઢ પહેલા અને ત્રીજા ગઢની વચ્ચે હોય છે. એ સોનાનો બનાવાય છે અને એના ઉપર રતના કાંગરા રચાય છે. જ્યોતિષ્ક દેવો એ ગઢની રચના કરે છે. તીર્થંકર પ્રભુની દેશના સાંભળવા માટે આવેલા તિર્યંચો એ બીજા ગઢમાં બેસે છે. વળી એ ગઢના ઈશાન ખૂણામાં એક દેવછંદ રચવામાં આવે છે. પ્રભુ દેશના આપ્યા પછી અહીં વિશ્રામ લે છે.
વૈમાનિક દેવો ત્રીજો ગઢ રતનો બનાવે છે, અને તેને વિવિધ જાતના મણિઓના કાંગરાઓથી શોભાવે છે. એ ગઢ આગળ આવી પહોંચવા માટે બીજા ગઢથી ૫૦૦૦ પગથિયાં ચઢવાં પડે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org