________________
લતા ૧૮ ]
ઉત્તરવર્તી કવન કુંજ
લતા ૧૮: ૧ભગવતીસૂત્રની સજ્ઝાય [ વિ. સં. ૧૭૩૧ કે ૧૭૩૮ ]
વિનયવિજયએ વિ. સ’. ૧૭૩૧ કે ૧૭૩૮માં રાંદેરમાં ચાતુર્માસ દરમ્યાન સંધને રભગવતીસૂત્ર સંભળાવ્યું હતું..૪ આ ૨૧ ગાથાની ગુજરાતી સજ્ઝાયમાં ભગવતીસૂત્રની – પાંચમા અંગની વિશિષ્ટતા, એના વક્તા અને શ્રોતાની યોગ્યતા તેમ જ એના શ્રવણુના મહિમા વવાયાં છે.
વિસ્તારથી કહુ તા એને પ્રારંભ ગૌતમસ્વામીએ મહાવીરસ્વામીને પૂછેલા ૩૬૦૦૦ પ્રશ્નના ઉલ્લેખથી અને એ તીથંકરે કહેલા અથથી કરાયા છે. અહી કહ્યું છે કે આ અગ એક શ્રુતરકધરૂપ છે, અને એના અનેક ઉદ્દેશક ( ઉદ્દેશા)વાળાં ૪૧ શતકા છે. વાંચનારની યાગ્યતા માટે છ મહિનાના યાગવહનની આવશ્યકતા દર્શાવાઈ છે. શ્રોતાની યોગ્યતા ગા. ૫-૯માં જણાવાઇ છે. ગા. ૧૦માં આ અંગનાં ત્રણ નામ ગણુાવાયાં છે: (૧) પાંચમું અંગ, (ર) વિવાહ-પન્નત્તિ અને (૩) ભગવતીસૂત્ર. સંગ્રામ સેસનીએ ગૌતમસ્વામીનું નામ સામૈયાથી પૂછ્યું હતુ એ વાત ગા. ૧૩મીમાં કહી છે. ૧૪મી ગાથામાં આ અંગની અનેક ભંડારામાં સુવર્ણાક્ષરી હાથોથી હોવાના ઉલ્લેખ છે. ૧૯મી ગાથામાં રચનાવ` તરીકે ‘૧૭૩૮ Àા ઉલ્લેખ છે. ૨૧મીમાં કર્તાએ પોતાને ‘વઝાય’ કહ્યા છે.
૪૯
૧ આ “શ્રીમદ્ ચશે.વિજ્રયાકૃિત સજ્ઝાય, પદ અને સ્તવન સંગ્રહ” જે શેઠ વીરચંદ દીપચ ંદે ઇ. સ. ૧૯૦૧માં પ્રકાશિત કર્યો છે તેમાં (ભા. ૧, પૃ. ૧૬૩-૧૬૬માં) છપાવાઇ છે. આમાં ૨૧ ગાથા છે.
D
Jain Education International
૨ આનો પરિચય મેં H 0 L J (pp. 126-129)માં તેમજ આ, દ ( પૃ. ૭૯-૮૭)માં આપ્યા છે.
૩ આ જનાના મૌલિક ધાર્મિક પ્રથા પૈકી એક મહત્ત્વના છે.
૪ જુએ ૧૯મી ગાથા.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
