________________
(૧૪૮) છ છ ખંડને–અરાવત રકતા રક્તવતી, ગંગા ને સિંધુ ભરત;
ખુલાસે વચે વિંધ્યાચળને કરી, છ ખંડ તેમજ સત. અઢી દ્વીપના–પ્રત્યેક વિયે વર્ણવ્યા, છ છ ખડે તે સાર;
ખંડ વિજય એક સે સાઠ છે, અઢી કપ અવધાર. ચકીની –પ્રત્યેક વિજય એક એક, ચકી ઉત્પન્ન થાય;
ઉત્પત્તિ ભેગતા તે છ ખંડના, ચક્રવર્તી કહેવાય. તે છ ખંડ–ચક્રીને છ ખંડ ભગ્ના, તે રાયાં શિરરાય; ભેગતા એક ઉત્સર અવસર્પિણ, બાર બાર તે થાય.
ચક્રીના નવ નિધાન દહે–સ પાંડૂક પિંગલ, સર્વ રત્ન મહાપ કાલ મહાકાલ માણવક શંખ, નિધાન ચક્કીનાં ન્યાલ.
તેને વધુ ખુલાસો નિસર્પ–સ્થાપના, ગામ, નગર, આકર, પાટણ, દ્રોણમુખ, કંટક,
નિવેશ, મંડળ, ઘર, વિગેરે. પાંડૂક–ગણીતનું માન, ઊનમાન, બીજનું પ્રમાણ, વીશ
પ્રકારના ધાન્યની ઊત્તિ વિગેરે. પિંગલ–સ્ત્રી પુરૂષના આભરણ, ઘેડા, હસ્તિના લક્ષણાદિ વિગેરે. સર્વરત્ન–ચક્રીન ચોદે રત્નની ઊપત્તિ મહાપ–સર્વે જાતના વસ્ત્રો તથા રંગવા દેવાની વિધિ
કાલ–શુભાશુભ શિલ્પ વિષય, શતકમ, કૃષિ, વાણિજ્યનું જ્ઞાન મહાકાલ–સોના, રૂપા, મોતી, પ્રવાલાની ઊત્તિ માણવક–શ, સર્વદંડ, સુભટ, વિગેરેની ઊપત્તિ શંખ-નાટક તથા નાચવાની, તથા વાજીત્રની તેમજ ધર્મ
અર્થ, કામની વિધિ. આ નવે નિધાને–આઠ જજન ઊંચા, નવ જન પહેળા, બાર જે જન લાંબા અને ગંગાસુખે રહેલા છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org