________________
જહાં રામ ત્યાં કામ નહિ, જ્યાં કામ ત્યાં નહિ રાય; ૯૭ તુલસી કયાંહિ કત નહિ, રવી રજની એક ઠામ.
શિરોહીથી લાવેલા ગાડા પાછી વાળી અહીંના ગાડા લઈ જવાનું યાત્રિકોને સમજાવવામાં આવે છે. એ માટે દબામણી–સતામણી પણ થાય છે. ગાડી તેને દમ અપાય છે, વગર માગે ગાડા લાવી રજા કરવામાં આવે છે. આમ છતાં યાત્રિક જે મક્કમ રહે છે તે તે લોકેથી કંઈ વળતું નથી. કોઈ વાર ગાડા અંબાજી આગળથી નથી જવા દેતાં ત્યારે: સામાન વધુ હોય તો મેંમાગ્યા દામ માત્ર ના માઈલ સારુ આપવા પડે છે. આ હાડમારીઓને લઈને જ કુંભારીયાજના યાત્રાળુ જવલ્લે જ હોય છે ! ગાડાવાળા ચાર બેસારૂ ને બે છોકરાના એક ગાડાના (કરના ૪૮૪ જુદા) રૂા. ૬ થી આ લે છે. કુલ રૂ. ૧૪ થી ૧૬ થઈ જાય છે. લાગા એ ઉપરાંત ગણાય. હિંદુ સજવીઓની આ મનોદશા !! અંબાજી એ હિંદુઓનું મેટું ધામ હોવાથી અહીં ધર્મશાળાઓ તેમજ બ્રાહ્મણદિની વસ્તી ઠીક છે. ગામમાં થઈ પાછલા નાકેથી ઢોળાવ ઉતરતાં જ મનોહર દેવાલયના શિખર દૃષ્ટિએ પડે છે.
કુંભારીયાજી–લેક્વાયકા મુજબ પૂર્વે અહીં કુંદનપુર નામે મોટું નગર હતું. આ સ્થાન પહાડ પર હોવાથી ઊંચું છે. સંખ્યાતીત પત્થરોના ખંડ ને ઈટોને ઢગ જોતાં ભૂતકાલીન મહત્ત્વને ખ્યાલ આવે છે, પરંતુ આજે પાંચ દેવાલય, એકાદ ધર્મશાળા, મહાદેવનું એક દહેરુ ને છૂટાછવાયા બે પાંચ ઘરમાં એ સમાઈ જાય છે. આમ છતાં સ્થાન રમ્ય ને મનહર હાઈ આત્માને ઉલસિત બનાવે છે. રાત્રિના વાઘ ને ચિત્તાના પગલાં થાય છે, આમ છતાં સાવચેતીથી રાત રહેવામાં વાંધા જેવું નથી. વહિવટ શેઠ આણંદજી કલ્યાણજી હસ્તક આવ્યા બાદ, ને જીર્ણોદ્ધાર થયા પછી હાલની વ્યવસ્થા સુધરી છે. આમ છતાં પૂજકના અભાવે મેટા બાવન જિનાલયોમાં માત્ર મૂળનાયક સિવાય બીજી મૂર્તિઓ રહેવા પામી નથી. દેરીઓમાં કેટલીક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
