________________
૧૮૨
તુલસી તિહાં ન જોઈએ, જ્યાં કપટી કા હેત; મુખ મીઠી વાતો કરે, અંત કટારી પેટ.
આવેલું ને જવાહીર જડેલું તે આજે ઉખેડી લઈ જવામાં આવેલું જણાય છે. જનાનાગૃહની જાળીઓની કરામત, બુજેની કેરણી આજે પણ ગતકાળના સંભારણરૂપ છે. ખૂણાના ભાગ પર જે સંગ્રહસ્થાન છે એમાં મેગલાઈ કાળ પર પ્રકાશ નાંખતાં ચિત્ર, વસ્ત્રો, ફેટાએ, શસ્ત્રો અને એ યુગમાં વપરાતી બીજી ચીજોને ઠીક સંગ્રહ છે. કુતુબમિનારનો અસલી ફેટો તેમજ બીજું ઘણું ઘણું જાણવા જેવું છે. (૧૦) ફીરોજશા કોટલા-ખૂની દરવાજા બહાર આ જગ્યાનું ખંડિયેર છે. આ ઉપરાંત ગાર્ડન મેસ્ક, શાહઆલમ મેસ્ક, કરાવેલ મંઝીલ, ને હેજખાસ નામે સ્થાને અને એ પાછળ મુસ્લીમ રાજ્યકાળને કંઈ ને કંઈ ઈતિહાસ છે.
૩. મથુરા-મામા કંસની નગરી ને શ્રીકૃષ્ણના જન્મની પ્રથમ નગરી તે આ જ. નજીકમાં જ વૃંદાવન છે, જે બાલકૃષ્ણની લીલાભૂમિ મનાય છે. આજે પણ ઉભય સ્થાનમાં મંદિરોને પાર નથી. વચમાં કાલિંદી યાને યમુના નદી ખળખળ નાદે વહી રહી છે. વૃંદાભવનના એક મંદિરમાં બારમણ સેનાને સ્થંભ છે એમ સાંભળ્યું
છે. મથુરા શહેર સ્ટેશનથી ૧ માઈલ દૂર છે. બજાર પણ મટે છે. હિંદુઓનું યાત્રાધામ એટલે દ્વારકેશનું મોટું મંદિર તો ખરું જ. પંડયાઓ યાત્રાળુ જોતાં જ પૂઠ પકડે. મથુરાના ચબા તે આ જ હશેને ? આ શહેરના પીત્તળના વાસણે તેમજ છીદડીઓ વખણાય છે. જેને માટે પણ આ સ્થળનું ગૌરવ ઘણું છે. માથરી વાંચના” અહીં જ થયેલી. ચોરાસી ગચ્છનું મંદિર, જે શહેરથી ચાર માઈલ દૂર ને દિગંબર બંધુઓના હાથમાં છે તેની સાથે કંઈ કંઈ ઈતિહાસ જોડાયેલો છે. સુપાર્શ્વજિનનો સ્તુપ પણ અહીં હતો એમ મુનિશ્રી દર્શનવિજ્યજી (ત્રિપુટી)નું માનવું છે. ઉક્ત મંદિરથી શહેર તરફ આવતાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
