________________
आमुख
ते देशो कोई एक भाषाना प्रभवस्थान तरीके केम होई शके ? एटले भाषाविज्ञाननी दृष्टिए विचार करतां एम स्पष्ट समझाय छे के रूपकपरिभाषाकारनी ए मान्यता विज्ञाननी भींत ऊपर रचायेली नथी.. खरी वात एम होई शके के, 'पिशाच' नामनी मनुष्यजाति पैशाची
___ भाषानी जन्मदात्री छे. शोधक विद्वानोना मत प्रमाणे
. ए जाति, मूळ वतन उत्तर-पश्चिमना पंजाबनो प्रान्तप्रभवस्थान
- प्रदेश छे. अथवा अफगानीस्थाननो पूर्व प्रांतभाग छे. एटले उक्त पंजाबना प्रांतभागमां के अफगानीस्थानना उक्त पूर्व प्रांत प्रदेशमा प्रवर्ततुं वैदिक युगनुं आदिम प्राकृत पैशाची भाषानुं प्रभव स्थान छे. संभव छे के, पैशाची भाषा बोटनारा लोको पोतानुं मूळ वतन तजी दई पाण्ड्य, केकय, भोज, कुंतल, नेपाल, गांधार वगैरे उक्त देशोमां जई वस्या होय. तेमना द्वारा ते ते देशोमां पैशाची भाषानो प्रवेश थयो होय अने ते ऊपरथी ज रूपकपरिभाषाना कर्ताए पाण्ड्य वगेरे देशोने पैशाचीना प्रभव स्थानरूपे कल्प्या होय. आ कल्पना असंगत न होय तो ज रूपकपरिभाषाना कर्ताए कहेला उक्त देशोनो पैशाचीसाथेनो संबंध कांईक संगत थई शके एम छे. ६९ पैशाची अने चूलिका-पैशाचीमां तद्दन नजीवो भेद छे.
___ 'चूलिका-पैशाची' पदनो 'चूलिका' शब्द शिखाचूलिका-पैशाची र
' टोच-नो सूचक छे. ए ऊपरथी एवो भास थाय छे के ‘पैशाची' भाषावाळा प्रदेशथी वधारे पूर्वमां चूलिका-पैशाचीनो प्रचार होय. पैशाची अने चूलिका-पैशाची एवी भाषा छे के जेमां अनादि असंयुक्त व्यंजनोनो घसारो ज नथी. पैशाचीनुं आ स्वरूप ज तेने बौद्धमागधीनी निकटवर्ती ठरावे एबुं छे. कहेवाय छे के पंडित गुणाढ्ये
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org