________________
૬૪
સાહેબજી. આ પેટી ઉઘાડી છે અને તેમાં જોખમ છે.' બધાને ફરીથી બેસાડી શ્રીમદે શ્રી નાનચંદભાઈને પૂછ્યું કે “જોખમ શી રીતે?' શ્રી નાનચંદભાઈએ કહ્યું કે “સાહેબજી હું કિંમતી ચીજોને જોખમની ઉપમા આપું છું. તે ચોરાઈ જાય તો જોખમ લાગે.' શ્રીમદે કહ્યું કે “એને જોખમ તો જ્ઞાની પણ માને; પણ તે એવી રીતે કે જ્યાં સુધી એ છે ત્યાં સુધી એ જોખમ છે. માણસોને રોગ (જખમ) થાય ત્યારે પરુ વગેરે થાય, તેમ આ ચીજો પૃથ્વીનો રોગ છે, તેમાં જ્ઞાનીઓ કદી મોહ રાખે નહીં.”
આવો જ બીજો એક પ્રસંગ પણ નોંધાયેલો છે. શ્રી લલ્લુજી મુનિ અને શ્રી દેવકરણજી મુનિ એક વાર શ્રીમદ્ પાસે ગયા હતા. ત્યારે શ્રીમદે શ્રી દેવકરણજી મુનિને પૂછ્યું કે વ્યાખ્યાન કોણ આપે છે? પર્મદા કેટલી ભરાય છે?' શ્રી દેવકરણજી મુનિએ ઉત્તર આપ્યો કે હજારેક માણસોની પર્ષદા ભરાય છે. શ્રીમદે પૂછ્યું કે “સ્ત્રીઓની પર્ષદા જોઈ વિકાર થાય છે?' શ્રી દેવકરણજી મુનિએ કહ્યું કે કાયાથી નથી થતો, મનથી થાય છે.” એટલે શ્રીમદે કહ્યું કે “મુનિએ તો મન, વચન અને કાયા એ ત્રણે યોગથી સાચવવું જોઈએ.' શ્રી દેવકરણજી મુનિએ આક્ષેપ કરતાં કહ્યું કે 'તમે ગાદીતકિયે બેસો છો અને હીરામાણેક તમારી પાસે પડેલાં હોય છે ત્યારે તમારી વૃત્તિ ડહોળાતી નહીં હોય?' શ્રીમદે કહ્યું કે “મુનિ, અમે તો તેને કાળકૂટ વિષ દેખીએ છીએ.
આમ, સંસારવ્યવહારમાં શ્રીમદ્ અત્યંત અનાસક્ત ભાવે વર્તતા હતા. તેઓ હજારોનો વેપાર ખેડતા હતા, છતાં આત્મજાગૃતિથી પ્રગટાવેલી જ્ઞાનજ્યોતિના પ્રકાશથી અંતર્મુખ બની, જીવન્મુક્તદશા પામવા માટેનો તેમનો અંતરંગ પુરુષાર્થ સતત ચાલુ જ હતો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
