________________
(૩૧) કાંઈ જરૂર મળશે. પ્રાચીન જૈન મહર્ષિઓએ અને વૈદિક ઋષિઓએ ભાષાનાં નામ ગણાવતાં મુખ્ય ભાષા તરીકે છે ભાષાઓ ગણાવી છેસંસ્કૃત, પ્રાકૃત, શૌરની, માગધી, પૈશાચી અને અપભ્રંશ. આ છે ભાષાઓમાં ત્રણ ભાષાનાં નામો તો દેશ ઉપરથી ઉસ્થિત થયાં છેશરસેન દેશ (મથુરા મુખ્ય નગર) ઉપરથી શૈરસેની. મગધદેશ
શ્રીઅનુયોગદ્વાર સૂત્રમાં સંગીતમાં વપરાતી ભાષાનાં નામોને ઉલ્લેખ કરતાં નીચે પ્રમાણે સૂચવ્યું છે કે –
સયા ખાજા જેમ- 1 “ સંસ્કૃત અને પ્રાકૃત એ णिईओ होति दोण्णि वा ।।
બે ભણિતિઓ (ભાષાઓ) છે.
સ્વરમંડળમાં પ્રશસ્ત ઋવિભાसरमंडलभिम गिज्जन्ते पस
વિત પ્રાકૃત ગવાય છે ” ત્યાં માસિગા શા |
શ્રીપ્રશ્નવ્યાકરણમાં સત્ય ભાષા વિષે વિચાર કરતાં ભાષાના બાર પ્રકાર જણાવ્યા છે.
“સુવાવિહી જ દૃોર | “ભાષાના બાર પ્રકાર છે.” भासा." "द्वादशविधा च
“ભાષા બાર પ્રકારની હોય છે.
જેમકે; બાકૃત, સંસ્કૃત, માગધી, भवति भाषा, तथा चा-प्रा- પૈશાચી, શરસેની અને દેશની कृत-संस्कृतभाषा मागधपि- ભિન્નતાને લીધે અનેક પ્રકારની -શૂરની
ભિન્નતાવાળી છઠ્ઠી અપભ્રંશ
ભાષા છે. આ છએ ભાષાઓ पष्ठोऽत्र भूरिभेदो देशवि
ગદ્યરૂપે અને પદ્યરૂપે વપરાય शेषाद् अपभ्रंशः॥ इयमेव
છે અને તે પ્રકારે તે બાર પ્રपइविधा भाषा गद्य-पद्यमे- કારની ભાષા ગણાય છે. ” देन भिद्यमाना द्वादशधा भતિ” તિ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
