Page Text
________________
પ્રથમ પ્રહરે સ્વાધ્યાય ન કરવાથી પ્રાયશ્ચિત્ત છે.” આજે ભક્તકથા = ગોચરીનું કામ કેટલું વધી ગયું છે ? વગર કારણે અપવાદનું સેવન રાજમાર્ગની જેમ થાય છે. અહિંસાનો આધાર સંયમ છે. સંયમનો આધાર તપ છે. તે દ્રવ્યતા સાથે ભાવતા જરૂરી છે. આજે ગૃહસ્થો જે આપે તે ભરવાની જ વાત છે. તેમાં સામાચારી ક્યાંથી આવી ? નવકારશી માત્ર ત્રણ કોળીયાની જ હોય તે ય અપવાદે જ કરવાની છે. ઉત્સર્ગ માર્ગે તો નહીં જ કરવાની.
પાત્રાનું પડીલેહણ ક્યારે કરવાનું ? નવકારશીના સમય પહેલા ? ના, છ ઘડી પોરસી આવે ત્યારે બહુપડિપુત્રાનો આદેશ માંગી ઇરિયાવહી કરી પડિલેહણના આદેશ ગુરુ મહારાજ પાસે માંગવો.
પરંતુ પોરસીનો સમય શી રીતે જાણવો ?
આજે સાધનો વધી જતાં મગજની “સેન્સિટીવ' શક્તિ ખલાસ થઇ ગઇ છે. પ્રાચીનકાળમાં પાણીમાં એક નાની કટોરી જેવું પાત્ર તરતુ હોય; તેના તળીયાના ભાગે સેન્ટરમાં નાનું કાણું હોય, તેમાંથી ધીરે ધીરે પાણી કટોરીમાં ભરાતું જાય. તે કટોરી આખી પાણીથી ભરાઇ જાય ત્યારે ર ઘડી થાય અને ટકોરો પડે. આજના જેવી યાંત્રિક ઘડિયાળો પહેલાં ન હતી.
ઘડિયાળને “ઘટીકાલ' કહેવાય છે. આજની ઘડિયાલ કલાક બતાવે છે. ૧ કલાકમાં ૨ ઘડી થાય. ૨૪ મિનિટે ૧ ઘડી થાય. ઘડી થાય ત્યારે તે વાગતી. આથી તે “ઘટીકાલ” કહેવાતી. તેનું અપભ્રંશ ઘડિયાલ થયું.
પૂર્વે જલઘડી, છાયાઘડી હતી. પણ સાધુ તે જલઘડી જોતા નહીં. કારણકે જલઘડીમાં કાચાપાણીની વિરાધના થતી હોય છે. આથી શરીરની છાયાના આધારે સમય જાણતા હતા. સંયમની રક્ષાનો ભાવ હોય તો સમયનું જ્ઞાન મેળવાય.
આદેશમાં “બહુ’ કેમ ? બહુ = લગભગ, પ્રતિપન્ન=પ્રાપ્ત થઇ છે=આવી ગયો છે.
લગભગ પોરસીને સમય આવી ગયો છે. કેમકે ચોક્કસ સમય તો ખબર ન પડે કેમકે સાધન નથી. પહેલાં સૂર્ય-નક્ષત્ર ઉપરથી પોરસીનો સમય જાણતા આજે ઘડીયાલ આવી છતાંય સમયમાં થોડું ઘણું આઘું પાછું હોય માટે “બહુ’ આદેશ છે.
સ્વાધ્યાય નિર્દિષ્ટ સમયે કરણીય છે. વાચના-પ૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004823 |
| Book Title | Yatidincharya Vachna 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhaysagar |
| Publisher | Agamoddharak Pratishthan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 15 MB |