Page Text
________________
ઉદય થાય તો મોહનીયનું બળ મેળવીને અશાતા બાંધે આથી વધુ આર્તધ્યાન થાય. તિર્યંચમાં દેશવિરતિ જ છે. સર્વવિરતિ માત્ર અહીં જ છે વળી અહીં સંજ્વલન કષાયનું જોર પણ ઘટાડ્યું છે.
અહીં કદાચ અશાતા થાય તો મોહનીયના ક્ષયોપશમથી એને મહત્વ ન આપે. દ્રવ્ય આર્તધ્યાન થઇ જાય તો પણ ભાવ આર્તધ્યાન ન થવા દે.
ભાવ આર્તધ્યાન આત્માની મલિનતાથી, મોહનીયના ઉદયથી થાય.
દ્રવ્ય આર્તધ્યાન મનના માધ્યમથી, જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયોપશમથી થાય. ભાવ આર્તધ્યાન જ કર્મબંધનનું કારણ થાય. શરીરથી સહન ન થાય તો કદાચ ચીસ પડે; પણ; આત્મા જાગતો હોય તેથી અંતરથી વિચારે ભગવંતને હુંડા અવસર્પિણીના પ્રભાવથી કેવા કેવા ઉપસર્ગ થયા. પરમાત્માને ઉપસર્ગ થયા એ હુંડા અવસર્પિણીનું આશ્ચર્ય છે. તો મને ઉપસર્ગ થાય તેમાં શી નવાઇ ? કર્મ નિર્જરા માટેની તક મલી છે. આમ જાગતો આત્મા વિચારે...
આવશ્યકની નિર્યુક્તિમાં એવું પ્રતિપાદન કર્યું છે કે જે જનમતાં જ દેવદેવેન્દ્રથી પૂજનીય છે એવા ભગવંતને છદ્મસ્થ અવસ્થામાં પણ ઉપસર્ગ ન થાય. પરંતુ આ હુંડા અવસર્પિણીના પ્રભાવે શ્રી ઋષભદેવ પરમાત્મા શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન તથા શ્રી વીરપ્રભુને ઉપસર્ગ થયા. તેમાં વીર પ્રભુને વધુ ઉપસર્ગ થયા. શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુને આહાર ન મળવા રૂપ પ્રતિકૂળ ઉપસર્ગ થયો.
શ્રી વીરપ્રભુને જઘન્યમાં ઉત્કૃષ્ટ ઉપસર્ગ કટપૂતળીનો = પોષ મહિનામાં ઠંડા પાણીનો ઉપસર્ગ.
મધ્યમમાં ઉત્કૃષ્ટ ઉપસર્ગ સંગમનું કાળચક્ર, તેથી ઢીંચણ સુધી જમીનમાં પેસી ગયા. ઉત્કૃષ્ટમાં ઉત્કૃષ્ટ ઉપસર્ગ - કાનમાંથી ખીલા કાચા તે.
કાનમાં ખીલા નાખ્યા ત્યારે પ્રભુને સમભાવ હતો. કાનમાં ૧-૨ માસ ખીલા રહ્યા તેથી તેની સાથે લોહી જામી ગયું. સિદ્ધાર્થ શ્રાવકના કહેવાથી ખરકવૈઘે કાઢ્યા. દ્રવ્યથી આર્તધ્યાન કર્મબંધનું કારણ ત્યારે બને કે જ્યારે તેમાં ભાવ આર્તધ્યાન ભળે.
મોહનીયના ઉદયથી ‘આ ક્યાં આવું થયું ?'' એમ વિચારી દુઃખના સાધનો પર ગુસ્સો આવી જાય તે ભાવ આર્તધ્યાન છે.
વાચના-૪૬
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
१०१
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004823 |
| Book Title | Yatidincharya Vachna 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Abhaysagar |
| Publisher | Agamoddharak Pratishthan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 15 MB |