________________
પ્રશ્ન-૨૧ : અહીં આયરિય, ઉવજ્ઝાયમાં ખમાવવાનું હોવા છતાં પણ અવગ્રહની બહાર કયા હેતુથી નીકળાય છે ?
જવાબ : આયરિય ઉવઝાય સૂત્રમાં જે મે કઈ કસાયા' અક્ષરોથી એટલે ૪ કષાયોથી પાછા હઠવું છે. એવું સૂચવા માટે અહીં આયરિય ઉવજ્ઝાય પૂર્વના વાંદણામાં અવગ્રહની બહાર નીકળાય છે.
પ્રશ્ન-૨૨ : “આયરિય ઉવજ્ઝાય” સૂત્ર કયા હેતુથી બોલાય છે ?
જવાબઃ આ સૂત્ર પછી ચારિત્ર આદિના અતિચારોની શુદ્ધિ કરવા માટે બે લોગ) આદિ કાઉસ્સગ્ગો કરવાના છે. પરંતુ કષાયો ભારે હોય તો ચારિત્રનો પર્યાય શેરડીના કુચાની જેમ નિષ્ફળ ન જાય માટે ચારિત્રની સફળતા માટે કષાયોને ઠારવા માટે આયરિય ઉવજઝાય' સૂત્ર બોલાય છે.
પ્રશ્ન-૨૩ : બે લોગસ્સનો કાઉસ્સગ્ગ કયા હેતુથી કરાય છે ?
જવાબ : શ્રમણ સૂત્ર કે વંદિત્તામાં ચારિત્રાચારની રહી ગયેલી અશુદ્ધિને દૂર કરવા માટે બે લોગઇનો કાઉ૦ કરાય છે. આ કાઉ૦ને કરવા (આયરિય ઉવજઝાએ સૂત્ર પછી પહેલું કરેમિ ભંતે, ઈચ્છામિઠામિ, તસ્સ ઉત્તરી એ ત્રણ સૂત્ર કહીને પ્રથમ ચારિત્રાચારની વિશુદ્ધિ માટે ૨ લોગઇનો કાઉ0 કરાય છે.
પ્રશ્ન-૨૪ : સાંજનું પ્રતિક્રમણ ઠાવ્યા પછીનું પહેલું કરેમિ ભંતે, તથા વંદિતુ (ચોથું આવશ્યક) બોલતા પહેલાંનું બીજું કરેમિ ભંતે કહી ગયા છતાં અહીં ત્રીજું કરેમિભંતે કયા હેતુથી બોલાય છે ?
જવાબ : બધી ધર્મક્રિયાઓ સમતામાં રહેલાને સફળ થાય છે. વારંવાર આ વાત યાદ રહે માટે આદિ, મધ્ય અને અંતમાં કરેમિ ભંતે બોલાય છે.
પ્રશ્ન-૨૫ : બે લોગ નો કાઉ0 પાર્યા પછી જ્ઞાનાચાર અને દર્શનાચારની વિશુદ્ધિ માટે એક-એક લોગઇનો કાઉ0 કરાય છે તો આ બંનેમાં પહેલો કોનો કાઉo કરવો ? અને શા માટે ?
જવાબ : પહેલી દર્શનાચારની વિશુદ્ધિ કરવાની છે. કારણ કે જેમ કતકનું ચૂર્ણ મેલા પાણીને શુદ્ધ કરે છે, અંજન જેમ આંખને ચોખી કરે છે, તેમ દર્શન એ જ્ઞાનને નિર્મળ કરે છે. વળી દીવો અને અજવાળું (પ્રકાશ) એ બંને સાથે પેદા થાય છે, પરંતુ અજવાળું થવાનું કારણ તો દીવો તેમ દર્શન અને જ્ઞાન બંને સાથે ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ જ્ઞાન પ્રમાણભુત થવામાં કારણ તો સમ્યગદર્શન જ છે. માટે દર્શનાચાર વિશુદ્ધિનો કાઉ૦ પહેલો કરવો અને નજીકના ઉપકારી એવા ઋષભ આદિ ર૪ તીર્થકરોની સ્તુતિરૂપ લોગ) તથા સવલોએ અરિહંત ચેઈયાણં સૂત્રો કહીને ૧ લોગ0નો કાઉo
(૧૪)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org