Page Text
________________
૫
૩. કરૂણાભાવના
ત્રીજી ભાવના છે કરૂણાભાવના :- પરદુઃખ વિનાશિની તથા કરૂણા.’ કરૂણાને તો તીર્થંકરની માતા કહેવામાં આવે છે. આજે આપણા ચિત્ત એટલા બધા કઠોર બની ગયા છે કે કરૂણાનું પાણી એને ભીંજવી શકતું જ નથી. તેથી તો કર્મો પણ કઠોર બંધાય છે. અને પછી કર્મોનો ઉદય વાર-તહેવાર કે હોળી-દિવાળી કાંઈ જુએ નહીં. ઘરે દિકરાના લગ્ન હોય અને બાપ હોસ્પિટલમાં હોય. . અચાનક દુકાને રેડ પડે. આવા તો ઘણાં કર્મો અચાનક ઉદયમાં આવતા હોય છે. માટે તો જ્ઞાનીઓ કહે છે કે પહેલાં ચિત્તમાં કરૂણા જોઈશે. બીજાના દુઃખને જોઈને હૃદય કંપી ઉઠે. આપણી બાજુમાં રહેલો પાડોશી બિચારો દુ:ખી દુ:ખી થઈ રહ્યો હોય અને આપણે મોજ મજા ઉડાવતા હોઈએ અને વિચારતાં હોઈએ કે આપણે શું કરીએ ? એ એના કર્મથી દુઃખી થાય છે... આ વિચારધારા માણસને પત્થર દિલનો બનાવે છે. ભલે કદાચ તમે તનથી કે ધનથી કાંઈ ન કરી શકો. પણ મનમાંતો એ દુઃખનો પડઘો પડવો જ જોઈએ. બાજુમાં કોઈના યુવાન પુત્રનું મોત થયું હોય અને આપણે બપોરે કેરીનું જમણ જમવા બેસીએ તો કેવું લાગે ? કેટલી કઠોરતા ? આપણે એને સજીવન કરી શકવાના નથી પણ એના કુટુંબનો કલ્પાંત જોઈને આપણું હૃદય કંપવું તો જોઈએ ને ! આશ્વાસનના બે શબ્દો આપણી પાસે હોવા જોઈએ. એક ટંક કેરી નહીં ખાઈએ તો આપણું કંઈ જતું રહેવાનું નથી. પણ આજે માણસ જ માણસનો દુશ્મન છે. તેના હૃદયમાંથી કરૂણાનું ઝરણું વહેતું બંધ થઈ ગયું છે. કોઈ વિરલ આત્માઓ છે ખરા, પણ કરૂણા તો દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં હોવી જોઈએ. એક કરૂણાને ખાતર તો નેમનાથ ભગવાને પરણવાનું છોડી દીધું. કરૂણા આવશે તો જ સાચી અહિંસાને આચરી શકશો. ૪. મધ્યસ્થભાવના
ચોથી ભાવના છે માધ્યસ્થ ભાવના :- ઉપેક્ષા... સારૂં કામ કરનારની પણ અવહેલના કરતાં હોય.. હાંસી ઉડાવતાં હોય .. જાત-જાતની અફવાઓ ફેલાવતા હોય, ત્યાં શું કરવું ? તો કહે કે ઉપેક્ષા કરવી. આવા માણસો પણ જગતમાં હોય. તેની દયા ચિંતવવાની કે બિચારો મારા નિમિત્તે કર્મો બાંધીને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004820 |
| Book Title | Guruvani 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jambuvijay |
| Publisher | Jinendraprabhashreeji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 228 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 10 MB |