________________
૧૭૪ શીર્ણ થઈ ગઈ હતી. ધર્મશાળાના મુનમે ધર્મશાળાને રીપેરીંગ કરવા માટે ફાળો ઉઘરાવવાની શરૂઆત કરી. ગોવિંદરામનું નામ સાંભળીને તે તેમની પાસે આવ્યો. ધર્મશાળાના ફંડ માટે વાત કરી... ગોવિંદરામ તો મુનીમજીને જોતાં જ ઓળખી ગયા. તેમણે પોતાના ગુમાસ્તાને બોલાવીને કહ્યું કે આ મુનીમજીને ૧ લાખ રૂપિયા આપો.. મુનિમ તો એક લાખ રૂપિયા સાંભળીને આશ્ચર્ય પામ્યો. જેણે હજાર, પાંચ હજારના દાન માટે ભઈ-બાપા કરવા પડતા હોય ત્યાં એકી સાથે એ જમાનામાં એક લાખ રૂપિયાનું દાન આપનાર આ કોણ? મુનીમ તો વિસ્ફારિત નયને જોઈ જ રહ્યો. ત્યાં ગોવિંદરામ બોલ્યા કે મુનીમજી યાદ આવે છે કે અમુક વર્ષો પહેલાં તમારી ધર્મશાળામાં એક ચીંથરેહાલ મારવાડી છોકરો આવેલો. તેને તમે આશ્રય આપ્યો હતો. હા, યાદ તો આવે છે. તો તે છોકરો બીજો કોઈ નહીં પણ હું પોતે હતો. જ્યાં ઉભા રહેવા પણ કોઈ દે નહીં ત્યાં એ ધર્મશાળાએ મને પહેલો આશ્રય આપેલો, માટે એના નિમિત્તે હું એક લાખ રૂપિયા ભેટ આપું છું અને બીજું આપે મને રજા આપી ત્યારે મારી પર દયા કરીને બે રૂપિયા આપેલા, તેથી આપને પણ હું બે લાખ રૂપિયા આપું છું. આપ સ્વીકારી મને ઋણ મુક્ત કરો. મુનીમ તો આભો જ બની ગયો. ક્યાં ૨૦૦-૫૦૦ રૂપિયાનો પગાર અને ક્યાં એકી સાથે આવડી મોટી રકમ.. બે રૂપિયાના બદલામાં બે લાખ રૂપિયા !
કહેવાનું તાત્પર્ય છે કે માણસના જીવનમાં રહેલો એકાદ ગુણ પણ માણસને કેટલો મહાન બનાવે છે. આ કૃતજ્ઞતા નામના ગુણે સેકસરીયાને ક્યાં પહોંચાડયો ? - સગુણો એક એવી ચીજ છે. જે દરેક જન્મમાં કામ લાગશે. સદગતિને અપાવવાની ગેરંટી આ સંદ્ગણ નામની ચીજમાં છે. સારામાં સારી જમીન, સારામાં સારું ખેતર અને સુંદરમાં સુંદર ખેડાણ કર્યું હોય, વળી વરસાદ પણ પૂરતો પડે તો ખેતી કેવી થાય ? વિસ આની થાય કે નહીં? થાય જ. બસ એના જેવી આ વાત છે. ધર્મ જો સદ્ગુણોની સાથે કરવામાં આવે તો તેનો પ્રભાવ ઓર જ હોય છે. ઉપકારીના ઉપકારને માણસે હમેશાં યાદ રાખવો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org