________________
૪૫૨]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
સ્થાને બદલે જા ! થ+ન્તિ–વંતિ-ખડા રહે છે-અચલ-અટલ–ઊભા રહે છે
મગ્ન ને બદલે–મઝ. મકા–રવા–મનિસ–ભાંગીને મન્નુ ધાતુનું મનિષ તો વ્યાકરણના નિયમથી જ થાય છે પણ અહીં મજ્ઞિ૩ પાઠ હોવાથી તેની સાધના નિપાત દ્વારા કરેલ છે.
સંવાદ્ ને બદલે ૨૬+રૂકા-વંગિડ઼ ચંપાય છે-દબાવાય છે–તાબે કરી લેવાય છે.
ધૂઝ ને બદલે હુકૂમ | ધુરમરૂ–પુત્ર–વૃષ્ટની જેમ વર્તે છે. जिव तिवं तिक्खा लेवि कर जइ ससि छोल्लिज्जन्तु । तो जइ गोरिहे मुहकमलि सरिसिम का वि लहन्तु ॥
તીખાં કિરણોને જેમ તેમ કરીને લઈ લઈને એટલે ચંદ્રમાંથી તીખાં કિરણેને કાઢી લઈને પછી જે ચંદ્રને છોલી નાખવામાં આવત તો તે, જગતમાં–સંસારમાં ગોરીના મુખકમલ સાથે કોઈ પણ સરખામણી પામી શકત ખરો.
चडुल्लड चुण्णीहोइसइ मुद्धि ! कवोलि निहित्तः । સાજાનરનારઘિમ વા–સ—િifસ૩ /
હે મુગ્ધ સ્ત્રી ! પેલ–ગાલ-ઉપર ટેકવી રાખેલા તારા હાથની ચૂડલો, ઊના ઊના લાંબા નિસાસારૂપ અગ્નિની જ્વાલાએથી તપી ગયેલો બનતાં તેથી તે ચૂડલા ઉપર આંસુઓ પડતાં એટલે તે ચૂડલે આંસુઓના પાણીથી સારી રીતે છંટકાયેલ થતાં ચૂર્ણ થઈ જશે–ચૂરેચૂરા થઈ જશે. હાથીદાંતને ચૂડલો ગરમ થતાં, તે ઊ પર પાણી પડતાં હાથીદાંત તૂટી જાય છે એ હાથીદાંતને સ્વભાવ છે" એ વાત લોકોમાં પ્રચલિત છે.
अब्भडवंचिउ बे पयइं पेम्मु निअत्तइ जाव ।
सव्वासग-रिउ--संभवहो कर परिअत्ता ताव ॥
ઘમ્મુ:પ્રેમ અર્થાત્ કોઈ પ્રિયને કે પ્રિયાને વળાવવા સારુ બે પગલાં પાછળ જઈને જેટલી વારમાં પાછું ફરે છે તેટલી વાર નાં તો ચંદ્રનાં કિરણો ચારે બાજુ ફેલાઈ ગયાં અર્થાત જેને વળાવી છે તે સમાગમની અપેક્ષા રોભી થઈ ગઈ.
हिअइ खुदक्कड़ गोरडी गयणि घुडुक्कइ मेहु । वासात्ति पवासुअहं विसमा सकडु अहु ॥
વર્ષાઋતુમ પ્રવાસ કરનારા ને શ રૂ આ એક સંકટની સ્થિતિ-વિષમ સ્થિતિ-ઊભી થતી હોય છે કે તે સીએ હૈડામાં ગોરી -પન્ન-ખટકે છે અને બીજી તરફ ગગન માં મેધ ધુરકઃ કરે છે- ડાકઃ કર્યા કરે છે. ૧. સર્વાશરિવુસંવ-વંશન–શનિ, મનિનો રિવુ ન મથત સમુર. સમુદ્રમ-.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
