________________
ધુવૃત્તિ-અષ્ટમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ
पु-स्त्रियोः न वा अयम् इमिआ सौ ॥८३७३॥ પ્રથમાનું એકવચન સિ વિભક્તિ લાગી હોય ત્યારે પુંલિંગમાં રજૂ ને બદલે વેકપે લયમ્ થાય છે અને સ્ત્રીલિંગમ વિકલ્પ કુમકા રૂપ થાય છે.
પુલિંગ–ા +સિ=બય, મે-આ-ગ્રામ સ્ત્રીલિંગ-રૂમ+
સિમિમી, રૂમ-આ સ્ત્રીઉતા કા યજ્ઞો–અથવા આ કૃતકાર્ય-3થવા ય કૃતાર્થ મિમી વાળમ-ધંગા- વાણિયાની પુત્રી- વાળનગુહિતા
स्सि-स्सयोः अत् ॥८।३।७४॥ fસ અને રસ પ્રત્યયો લાગ્યા હોય ત્યારે રૂઢ શબ્દને બદલે વિકલ્પ વાપરો.
કુમ+=હિંસ, મલિ-આમાં–ર્મિનું
ફરમ+=ા, ડુમક્ષ આનું–પથ બહુલ અધિકારને લીધે આ નિયમ બીજા પ્રત્યમાં પણું લાગે છે. પુલિંગરૂમ+મિત્ર=ગWિહિ, રૂઢિઆઓ વડે-મિઃ
[+=+g=gg, મેવું–આએમાંસ્ત્રીલિંગ- + =+f=fહ, કુમાદિ-આ સ્ત્રીઓ વડે મામિ:
તે મેન : દ્રારા સપ્તમી વિભક્તિના એકવચનને રિ પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે અને રમ શબ્દને રૂમ આદેશ થયો હોય ત્યારે રૂમ ના મ ની સાથે કિ ને ૨ આદેશ થાય છે. એટલે fક ને બદલે ન અને કિ બંને મળીને વિકલ્પ થાય છે. ૩૬+૪==+=3; મમ્મ-આમાં–મિન
ન તથા દારૂાદ્દા શબ્દને લાગેલા સપ્તમીના એકવચનના કિ ના સ્થાને આ ન થાય સાપક સત્રથી મને હિ. પ્રત્યયને બલે પ્રાપ્ત હતો તેને નિષેધ કર્યો છે. તેથી સપ્તમીના એકવચનમાં રૂ, ફુરિત અને રમમિ એમ ત્રણ રૂપે થાય પણ બ્ધ ન થાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
