________________
લઘુત્તિ-આઇટમ અયાય-તૃતીય પાદ
[ ૨૧૩
કારાંત શબ્દોનાં રૂપાની સાધના વિશેઃ
Bત અત્ વા |ઢારારૂ I સંબોધનના એકવચનમાં હું પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે ત્ર કારાંત નામને વિક૯પે નકારાંત કરવાનું છે–વિકલ્પ નકારાંત સમજવાનું છે– કારાંત નામના અંત્ય -૬ ને ૩ વિકલ્પ કરવાના છે.
પિતૃ+=દ્દે ! અથવા fપમાં–હે પિતા – પિત! હતૃ+સૂ= રામ! અથવા ટ્રે રાધાર !–હે દાતાર-ઢે સાતઃ !
नाम्नि अरं वा ॥८॥३॥४०॥ સંબંધનના એકવચનમાં સૂ પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે પિતૃ, પ્રાતૃ, માત્ર વગેરે વિશેષ સંબંધસૂચક એટલે વિશેષ સંશાસૂચક સંબંધસૂચક નામના દ ને બદલે મરે વિક૯પે વાપરો.
પર !, દે વિમ!–હે પિતા !— વિતઃ ! દે સત્તાર !–હે કર્તા-હૈ વર્તઃ !આ શબ્દ વિશેષ સંબંધવાચક નથી તેથી સંબંધનના એકવચનમાં ત્તાર રૂ૫ ન થયું.
'S
વાં ગાપ ! તારાશા સંબંધનના એકવચનમાં સૂ પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે જે નામને છેડે સાપુ પ્રત્યય લાગેલ હોય તે નામના અંત્ય મા ને વિકલ્પ ૪ કરો.
દે મારે!, માઢા!–હે માલા – મા! દે મહિ!, હે મહિ —હે મહિલા !– મહિ! ૨ ડિઝg!, રિઝમા !–હે આર્યાં – મા ! દે !, દે વનિમા ! હે ઘરડી સ્ત્રી ?– ફ્રે ગા!િ દે પિવછા !–હે ફાઈ!-- પિતૃદવસ!—આ રૂપમાં અંતે જે મા છે તે વા નો
નથી તેથી ૫ ન થયા. દે માફચ્છા !–હે માસી !–દે માતૃ વક્ષ: - ,
, , બહુલ અધિકારને લીધે કઈ કઈ નામમાં મા ને શો થઈ જાય છે–
! હે અમ્મા !–દે ! અહીં એવા શબ્દ છેડે મમ્ વાળે છે. અમ્મા ! મifમ મળg-હે માતા ! તારા કહ્યા પછી કહું છું રે મને !
भणामि भणिते
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org