________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
ઇન્જિ વિષાત-વિજપ-પશ્ચાત્તાપ-નિશ્ચય-સત્વે ૫૮ારા૨૮૦ના
વિષાદ સ્પર્થાંમાં, વિકલ્પ અર્થાંમાં, પશ્ચાત્તાપ અર્થાંમાં, નિશ્ચય અમાં અને સત્ય અર્થમાં દૃન્દ્રિ અવ્યયને પ્રયાગ કરવા.
૧૭૮]
हन्दि चलणे णओ सो, ण माणिओ हन्दि हुज्ज एत्ताहे । हन्दि न होही भणिरी, सा सिज्जइ हन्दि तुह कज्जे || हन्दि चरणे नतः सः न मानितः हन्दि भवेत् इदानीम् । हन्दि न भविष्यति भणिका सा स्विद्यति हन्दि तव कार्ये ॥ વિષાદ-ખેદ છે કે તે પગમાં નમી પડ્યો, વિકલ્પ——હમણાં તે માન્યો નહીં કે શું? પશ્ચાત્તાપ-પસ્તાવાને લઈને તે મેલનારી નથી નિશ્ચય”—તેણી નક્કી તારે માટે દુ:ખી થાય છે. સત્ય--દૈન્દ્રિ સત્યમ્——ખરેખર સત્ય છે.
हन्द च गृहाणार्थे |८|२|१८१ ॥
દૃન્દ્ર અને હૅન્દ્રિ એ બે અવ્યયેાને! 'ગ્રહણ કર’ એ અમાં પ્રયાગ કરવા. દૈન્ય વજોનુ રૂમ-દુન્ય પ્રોવસ્ત્ર મામ્-તૂં જો, આને-સ્ત્રીનેગ્રહણ કર દન્તિ-વૃદાળ-ગ્રહણ કર
સંસ્કૃતમાં દૈન્ત અવ્યય આને મળતું આવે છે.
મિત્ર પિત્ર વિષ X ૧ વિત્ર વાથૅ વા ૮ાર૦૮॥ ‘વ’ના—પેઠે'ના અર્થોમાં મિત્ર, પિવ, વિવ, શ્ત્ર, 4 અને વિન્ન અવ્યયેાને વિકલ્પે વાપરવા.
'
મુગ' મિત્ર-મુમ્ વ-કુમુદની પેઠે ચંચળ પિન--->નમ્ વ–ચંદનની જેમ દૈયો નિવ-સ: ન- સની પેઠે સાગરો -સાગર: દ્દ-સાગરની જેમ
સ્ત્રીરોગો નેસલ્સ વ નિમ્મોઓ-ક્ષારો: શેવસ્ય ચ નિમેં :-જાણે ક્ષીરાદક્ષીર સમુદ્ર–શેષ નાગની કાંચળીની પેઠે છે. –નીહોવમા –નીલકમળની માળાની પેઠે.
નીજીવમાન
જ્યારે મિવ વગેરે ન વપરાય ત્યારે ડ્યૂ વપરાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
