________________
૧૧૪]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
વૃત્ત-પ્રવૃત્તિ -પાન- રે ટર ટારારા વૃત્ત, પ્રવૃત્ત, કૃતિ, વન અને પર્યત એ બધા શબ્દોના સંયુક્ત વ્યંજનને બદલે એટલે a ને બદલે તથા ર્થ ને બદલે ટ બેલવો.
ઘ-વૃત્ત-વાટે–ગોળાકાર
વો-પ્રવૃત્ત –પ્રવૃત્ત-પ્રવર્તે લે. પ્રવૃત્ત માંના ને આ નિયમ ન લાગે વૃત્ત શબ્દ લેવાથી પ્રવૃત્ત શબ્દ આવી જાય છે છતાં પ્રવૃત્ત શબ્દ મૂકીને આચાર્ય જણાવે છે કે નિવૃત્ત, સંવૃત્ત, પરાવૃત્ત વગેરે છેડે વૃત્ત શબ્દવાળા બીજા શબ્દોને આ નિયમ ન લાગે
મદિર-વૃત્તિ-મારી વળ-વત્તન–પાટણ–નગર કારિ-જત-કર્થના પામેલો
તે અધૂર્તા દ્વારારૂપે ધૂર્ત વગેરે શબ્દોને છોડી દઈને બાકીના શબ્દોના તેને બદલે ટ બેલવો. વો-વર્ત ––પાણુમાં વર્ત–વર્તનારો-રહેનારા-વધારે સમય પાણીમાં
રહેનારે-ધીવર, માછીમાર, અથવા નાવ ખેનારો-હાંકનારો-કેવટિયે વર્તઃ બત્તી, વાટ-દીવાની વાટ
ગટ્ટો–નર્ત, એક દેશનું નામ, તે દેશને નિવાસી–જાટ નામની એક જાત વવ-પ્રવર્તતે પ્રવર્તે છે વૈકુરું-વર્તુમુ-વાટલું, ગાળ, વૃત્તાકાર ૨aj –ાગવાર્તમ્રાજસંબંધી વાતો તથા ઘરેણામાં વપરાતો વિશેષ
પ્રકારનો પથર-વિરાટનો રતનપટ રાગવત (રાગાવર્ત)–. મિ. .
૪ સળંગ લે. ૧૦૬૬ (સ્ત્રીઓ રાજાવરતની માળા પહેરે છે.) નદૃ–નતી–નર્તકી, નૃત્ય કરનારી સર્વિ-સંવર્તિત–એકત્રિત, સંયુક્ત
ધૂર્ત વગેરે જે જે શબ્દો આ નીચે બતાવેલા છે તેમના લૈ નો ટ ન થાય, તે શબ્દો આ પ્રમાણે છે –
ઘુત્તો-ધૂર્ત ધૂન્ધુતારો-લુચ્ચો ત્તિી–ાતિ:-કીતિ વત્તા-વાર્તા–જેમ કેાઈનું વૃત્ત-જીવનકથા-આવે તે વાર્તા, કથા કાવત્તાં –બાવર્તન-ચક્રાકાર બ્રમણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
