________________
લઘુવૃત્તિ-પંચમ અધ્યાય-પ્રથમ યાદ સ્તિ ન્તીતિ-હિતન્ન-હાથીને હણનારો વાળું દૃનીતિ=રાહુ-હાથને હણનારો-મલ્લ. ૮ હૃત્તીf=વટ–કબાટને-કમાડને-હણનારે–ચર
ત્તિવાત: વિષ-વિષ-ર-દેનારો-ઝેર આપીને હાથીને મારનારે. હાથીને વિષ–ર–આપીને મારવાથી મારનારની શક્તિ જણાતી નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે. પ . ૧ | ૮૬ છે
નજરને છે ક ? ? ! ૮૭ //. હાથી કર્તા ન હોય તે ધાતુને જ ( પ્રત્યય લાગે છે. ના દૃન્તોતિ=રા-નગરને હણનારે-વાઘ.
નગરપાતઃ દુરસ્તી-નગરને હણનારો હાથી. અહીં હાથી કર્તા હોવાથી આ નિયમ ન લાગે. છે ૫ ૧ | ૮૭ છે
राजघः ॥ ५। १ । ८८ ॥ Tગન શબ્દ પછી આવેલા 7 ધાતુને મ (ક) લાગે છે અને દુર ને ઘ થાય છે. રાગા નીતિ=રા-રાજાને હણનારે. ૫. ૧ ૮૮ છે
पाणिघ-ताडघौ शिल्पिनि ॥ ५। १। ८९ ॥ શિવ અને તારા શબ્દો શિલ્પી અર્થમાં સન (ટ) પ્રત્યયવાળા સમજવા. grળ દન્તીતિ=prળા:-હાથને વગાડનારો-હાથને વગાડવાને ધંધે કરનાર. તાઉં ટુનતીતિ-તાપ-તાડને વગાડનાર-તાડને ,
વાઘાત –હાથને વગાડનારો.
તાઘાતઃ-તાડને
આ બંને પ્રયોગોમાં શિલ્પી અર્થ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે. | ૫ ૧ ૮૯૯ છે
कुश्यात्मोदराद् भृगः खिः ॥५।१। ९० ॥ ક્ષ, આત્માનું અને ૩ર શબ્દ પછી આવેલા પધાતુને ફુ(વિ) પ્રત્યય લાગે છે. દિલ વિમલૈંતિ=૩મરિ-સ્વાથ-પેટભરો આત્માનં વિમર્તીતિ=આત્મમાર– , પોતાને જ ભરનારો–પોષનારે. ૩ર વિમતિ=
૩મરિ–પેટ ભરનારે-સ્વાર્થ. ૫.૧ ૯૦ |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
