________________
લધુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ ૩૮૩
નવા ફૂલ પકારારૂપ ન વગેરે શબ્દોને મત્વર્થમાં ફક્ત પ્રત્યય થાય છે. ની મા, અશ્મિર વ ગતિ=ૌરું=નાવિડ અથવા નૌમાન-હોડીવાળા-એની
પાસે હેડી છે અથવા એના તાબામાં હેડી છે. કુમાર કહ્ય, સ્મિન વી મતિ=મારી+3=3મારિ: અથવા કુમારીમાન-કુમારીવાળે–એની સાથે કુમારી છે અથવા એના તાબામાં કુમારી છે.
શિઃિ ફન હારાણા શિલાદિ-શિખા વગેરે–શબ્દને મત્વર્થમાં એટલે જે અર્થમાં મતુ પ્રત્યય થાય છે તે અર્થમાં ન પ્રત્યય થાય છે. શિવા મહ્ય, અશ્મિન વા સહિત=શિલ્લી+રૂર=રિલી, રિવાવાન–એટલીવાળે–એટલી
છે અથવા જેના માથામાં ચોટલી છે. માહ્યા મા, વા અતિ=મારૂ મારી, માઢવાનુ-માળાવાળો-ડોકમાં જેને માળા છે અથવા જેની ડેકમાં માળા છે.
ત્રહ્માચિફ તૌ શરારા ત્રીદિ વગેરે શબ્દોને મતથમાં રૂ અને ફ્રેન એ બને પ્રત્યયો વારાફરતી થાય છે. व्रीहिः अस्य, अस्मिन् वा अस्ति-नोहि+इक = ब्रीहिकः, व्रीहि+इन् = व्रीही, व्रीहिमान्ચેખાવાળે. “એને છે' અને “એમાં છે” એવો અર્થ બધા જ ઉદાહરણમાં
સમજ. माया अस्य, अस्मिन् वा अस्ति-माया+इक-मायिकः, माया+इन् मायी, मायावान्કપટ કરનારે-કપટી અથવા ઇંદ્રજાળ કરનારા.
ગતા ગનેશવરત પારાદા. અનેક સ્વરવાળા કકારાંત નામને મત્વમાં જ અને ઉન્ન પ્રત્યય થાય છે. ૩મક્ર=હરિજા, -ઇઝી, હરવા-લાકડીવાળા. 87+=ત્રિ, છત્રાન–વી, છત્રવા-છત્રવાળે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org