________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન શેાધક અથ –
___ अनुपदी अन्वेष्टा ॥७।१।१७०॥ મનુષી એવો છેડાવાળા શબ્દ, શોધક અર્થમાં-ગષણું કરનારઅર્થમાં વપરાય છે, અનુવક ગદા=ઝનુન=મનુપવા મવામૂ-ગાયને એનાં પગલે પગલે શોધનારે.
दाण्डाजिनिक-आयःशूलिक-पाश्चकम् ॥७॥१॥१७१॥
[ પ્રત્યયવાળા હાઇકગિનિઝ તથા સાય૪િ શબ્દો અને ૪ પ્રત્યયવાળો વર્ષ શબ્દ અષ્ટા-ગવેષણ કરનાર-અર્થમાં વપરાય છે. verગનેને મા ==ાનિન+ ==ાનિનિ:-દાંભિક-દંભી- અને અજિન
વ્યાઘચર્મ રાખવું, એ ઋષિઓનો વેશ છે પણ એનું આચરણ ન કરનાર હેવા છતાં એવો વેશ પહેરનાર વેશ બતાવીને પૈસાને શોધે–પેદા કરે–પૈસાની શોધમાં રખડે તે.
અયઃ સૂત્ર એટલે લોઢાનું શૂળ અર્થાત્ આ ઉપાય. થય:શુટેન ન્યૂણા= શૂન-ફણગાય: –નીકળવાન ઘરવેણા-ઘણે આકરા
ઉપાય કરીનેતાગાં કરીને પોતાના શરીર ઉપર ઘા કરીને પૈસા મેળવનાર-લેઢાની શળી ઉપર બેસીને પૈસા શોધનાર લેઢાના અણીદાર શળ ઉપર બેઠેલે જઈને
લોકે તેની પાસે પૈસા નાખે છે. પાન અવેશ=ાર્થ+=+ gવ વાર્થ – નૃગા-સરળ ઉપાય છોડીને વક ઉપર લાંચ વગેરે ઉપાયો-દ્વારા ધન મેળવનાર મનુષ્ય.
પાર્થ એટલે સીધો સરળ ઉપાય નહીં પણ પડખેને વક્ર ઉપાય. બીજાના ક્ષેત્રમાં અથ–
क्षेत्रे अन्यस्मिन् नाश्य इयः ॥७१।१७२॥ ક્ષેત્ર એટલે શરીર. સપ્તમંત ક્ષેત્ર શબ્દને Rાશ્ય અર્થમાં ય પ્રત્યય થાય છે,
નાશ્ય–નાશ કરવા ગ્ય-જે વ્યાધિ આ શરીરમાં હોય, તે આ શરીરમાં ન મટે અને જન્માંતરના શરીરમાં મટે એવા વ્યાધિને પણ અહીં નાશ્યના અર્થ રૂપે સમજવાને છે.
ચમન શેત્ર શરીર–નાથ: કૃતિ==+રૂચ=mત્રિય વ્યાધિ-અસાધ્ય વ્યાધિ. અશ્મિન ક્ષેત્રે વરાપુ ના રૂતિ = ક્ષેત્રિય કારડ-જર બીજાના ક્ષેત્રમાં જાય છે તેથી તે નાશ્ય જ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
