________________
લઘુવૃત્તિ-છઠો અધ્યાય-પ્રથમ યાદ
૧૮૫ આદેશ સમજ વગેરે બધું જ પૂર્વવત્ સમવું પણ આ હકીક્ત ૬૧૨૪ મા સૂત્રની તથા તે પછીની પ્રક્રિયામાં સમજવાની છે.
વાગ્ય% ત્રૌgવશ્વ શૌર્શત્રુર–આ કંદ્રનું બહુવચનરૂપ તૃ-ત્રોચ્ચ -
ગ્રંશ થાય. વૃક, લેહધ્વજ અને કંડીશ નામના એક પ્રકારના અર્થકામ પ્રધાન શસ્ત્રજીવી સંઘે.
‘તથા’ શબ્દ પૂર્વે જણાવેલ પ્રક્રિયાને અનુસરવાની સૂચના આપે છે તેથી વસવાગા-આ પ્રયોગમાં જ એવું સ્ત્રીલિંગી નામ હોવાથી આ નિયમ ન લાગે અથત “તથા” એટલે પૂર્વ પ્રમાણે સમજવાનું છે અને પૂર્વમાં ૬૧ ૨૪ સૂત્રે સ્ત્રીલિંગી અપત્ય ને વરેલ છે તેથી રા' વાળા ઠમાં આ નિયમ ન લાગે
|| ૬ | ૧ ૧૩ર | વા વન / ૬ ૧ / ૨૩રૂ છે કિઆદિક પ્રત્યયવાળાં નામોને બીજા ઉર આદિક પ્રત્યય વગરનાં નામો સાથે બહુઅર્થમાં દ% સમાસ હોય તો જે 2િ આદિક પ્રત્યય લાગેલ હોય તેનો-રિ આદિક પ્રત્યમ-જેમ પૂર્વે જણાવેલ છે તેમ લેપ વિકલ્પ થાય છે ––તાક્ષર થાય અને આજ્ઞ-ધી-ક્ષયઃ પણ થાય. ૫ ૬ ૧ ૧૩૩n uિg gયા તરજુ થશાસે વા . ૬. ૨. શરૂ8 |
પછીતસ્કુરુષ સમાસમાં જે પદ પછીના દ્વિવચનમાં હોય અથવા એકવચન હેય તો તે પદને લાગેલા જગ આદિ પ્રત્યયનો લોપ જેમ પૂર્વે જણાવેલ છે તેમ વિકલ્પ કરવાનું છે અને લોપ થયા પછી પ્રત્યયવાળાં નામ મૂળ રૂપમાં આવી જાય છે.
__ गार्ग्यस्य कुलम् अथवा गार्ग्ययोः कुलम् गर्गकुलम् अथवा गार्यकुलम् . જરુર--એક ગાર્મેનું કુલ અથવા બે ગાર્મેનું કુલ. वैदस्य कुलम् अथवा वैदयोः कुलम्=विदकुलम् अथवा वैदकुलम् वैदकुलम्
વૈદનું કુળ અથવા બે વિનું કુળ. નામ્ કુરુકૂ-અહી બહુવચન હોવાથી આ નિયમ ન લાગે એટલે જાર્યકુન્
અને વુમ્ એવા બે પ્રયોગ ન થાય. ૫ ૬ ૧ ૧૩૪ છે
પ્રાણનિતીજે રે I ૬ ?! શરૂપ છે. બહુત વિશિષ્ટ અર્થવાળા ગોત્ર અર્થમાં આવેલા પ્રત્યયને કાળ૨૪ વગેરે સૂત્રો દ્વારા જે લેપ કરવાનું વિધાન કરેલ છે તે વિધાન, પ્રાગજિતીય અર્થમાં જે સ્વરાદિ પ્રત્યયનું વિધાન કરેલ છે તેને–સ્વરાદિ પ્રત્યયને–લાગુ ન પડે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
