________________
૧૬૫
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
સ
પીંછાયાઃ અવસ્થમ્=પીત્ઝાળુ વૈઃ વાયઃ-પીલાના પુત્ર. સાવાયાઃ અપત્યમ્ =પાવા+અસાવ: વા સાવેચઃ-સાવાના પુત્ર. મત્સ્ય અપત્યમ મા =માઃ વા માન્ડ્રૂત્તિ-મંડૂકતા પુત્ર. વૈજ, સાવ અને મા એ ત્રણુ ‘અનૂ’ પ્રત્યયવાળાં રૂપે છે.
|| ૬ | ૧ | ૬ |
ત્તેિ” થર્ વા દ્દ ! ? | ૬૬
ઉત્તિ શબ્દ અને મ શબ્દને અપત્ય અર્થાંમાં ચળ વિકલ્પે લાગે છે.
ચા
તે પચમ-મૈતેય, વા વૈક્ષ્યઃ-દિતિનેા પુત્ર.
મત્સ્ય અવચમ્ મજૂય, વા માવૃત્તિ: મકના પુત્ર. ૫૬૧ ૫ ૬ા ૬ | ? | ૭૦ના
1-ગા-ત્તિ
નારીજાતિસૂચક એવા છી પ્રત્યયવાળા શબ્દો, ભાર્ પ્રત્યયવાળા શબ્દે!, ત્તિ પ્રત્યયવાળા શબ્દો અને રૂ પ્રત્યયવાળા શબ્દોને અપત્ય અર્થમાં ચર્ પ્રત્યય લાગે છે.
ચા
છી-મુળા, અપત્યમ્—સૌપળેયક-સુપર્ણીના પુત્ર-ગરુડ आप - वनितायाः अपत्यम्- -વૈજ્ઞતેયઃ—વનિતાનેા પુત્રત્તિ-જીવતેઃ અપત્યમ્-ચૌવસેચ:-યુવતિના પુત્ર
૩૭ મહત્ત્વા: અપચન—ામજયઃ-કમ ડલ નામની સ્ત્રીના પુત્ર
–
દ્વિવરાવું અનથાઃ ।।૬ | o | ૭૨ |
છી, પૂ, તિ, અને ક્—એ પ્રત્યયેામાંને કાઈ પ્રત્યય જેને છેડે હાય એવાં નદીવાચક નામેા સિવાયનાં એ સ્વરવાળાં નામેાને અપત્ય અર્થાંમાં ચર્ પ્રત્યય થાય છે.
ચળ
ચિત્રાયાઃ સત્યમ્ ચૈત્ર
ન લાગે.
'
કત્તા: અપચÇ=ાત્તેય; દત્તાના પુત્ર. आपू પ્રત્યયવાળા નામનું આ ઉદાહરણ છે.
=âત્રઃ-સિમાને પુત્ર.—અહીં નદીવાચી નામ છે તેથી આ નિયમ
।। ૬ । ૧ । ૭૧ I
અર્થમાં ચળ થાય.
|| ૬ | ૧ | ૧૦ ||
કૃતઃ નિબઃ IIF I ? | ૭૨ ||
ફળ પ્રત્યય ન લાગ્યા હોય તેવા એ સ્વરવાળા ફ્કારાંત શબ્દને અપત્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org