________________
૧૫૮
થાય.
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન ચોઃ કુમ, જો પત્યમૂ-જો+=ાવ્યમૂ-ગાયનું સંબંધી, ગાયનું અપત્યસંતાન.
જેમચ-ગોબર-છાણું. અહીં મચઃ પ્રત્યય છે તે સ્વરાદિ નથી તેથી આ આ નિયમ ન લાગે છે ૬ ૧ ૨૭ .
દુર ૬ / ૨ / ૨૮ ષgયંત નામ પછી અપત્ય અર્થમાં જેમ કહ્યા છે તેમ કળ વગેરે પ્રત્યયો
-૩ અપચ==g+=ૌપવ:–ઉપગુનો પુત્ર -ન્તિઃ પત્યઋતિ+સૈત્ય –દિતિને પુત્ર. ૫ ૬ ૧ ૧ ૨૮ છે
વાઘાત . ૬૬ ૨૨ અપત્ય અર્થમાં જે તહિતને પ્રત્યય કહેલ છે તે મૂળ પ્રકૃતિને જ થાય છે, મૂલ પ્રકૃતિ એટલે ભૂલ પુરુષ, તે વહાપત્યની કે યુવાપત્યની અપેક્ષાએ બહુ છેટે પડી જાય છે તો પણ અત્યાર્થક પ્રત્યય મૂળ પ્રકૃતિ-મૂલ પુરુષ–ને જ થાય, બીજાને નહીં એ આ સૂત્રનો આશય છે.
અT-૩ો. અપચ=ૌપવા, રૂમ્તયાપિ ગૌવવિઃ, શૌરૌપવઃઉપમુને પુત્ર ઔપગવ–તેને પુત્ર ઔપગવિ, તેને પુત્ર ઔપગવ.
છે ૬ ૧ ૧ ૨૯ છે દ્ધાર્ નિ . . ૧ રૂ૦ ૫. યુવા સંજ્ઞાવાળા અપત્યના અર્થમાં જે પ્રત્યય થાય છે તે પ્રત્યય, આઘ વૃદથી થનારો પ્રત્યય જેને છેડે હોય તેને થાય.
વાચ કાપત્યમ્ યુવા વળા-ગાગ્યને યુવા અપત્ય તે ગાર્ગીયણ. છે ૬ ૧ ૧ ૧ ૩૦ છે
મત રૂ | I ? | રૂા . ષષ્ઠયંત અકારાંત નામને અપત્ય અર્થમાં ૬ (#) પ્રત્યય થાય.
ફક–લક્ષ્ય ક્ષ+ફ =ાક્ષિ-દક્ષનો પુત્ર. દક્ષ–ચતુર–અહીં વિશેષ નામ છે.
૧ ૬ ૧ ૩૧ છે
વાલાયઃ મો દા ?! રૂર છે પિતાના અપત્યના સંતાન-પ્રવાહ–ની ઓળખ માટે જે હેતુરૂપ આદ્ય પુરુષ હોય તે અપત્યરૂપ ગોત્ર કહેવાય.
વારિબાહુ વગેરે-શબ્દોને શેત્ર અર્થમાં પુત્ર પ્રત્યય લાગે છે.
-જો શોત્રાપત્યમૂ==ાદુમાત્રનાયિ–બાહુને ગોત્રાપત્ય તે બાહવિ. – હાથ–અહીં વિશેષ નામ છે. બાકવિ એટલે બહુ ગેત્રવાળો છોકરો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org