________________
૭૬
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન नी-दाव-शम-यु-युज-स्तु-तुद-सि-सिच-मिह-पत-पा-नहः ब्रट
_| ૧ | ૨ | ૮૮ છે. ની, રાવ, શ , ગુ યુઝ, રતુ, તુ, , સિગ્ન, મિ, વ, , નસ્ ધાતુઓને વર્તમાનકાળના અર્થમાં કરણ અર્થનો સૂચક – (ત્ર) પ્રત્યય થાય છે.
નીચતે ચેન ની+ત્ર=નેત્ર-જે વડેરી જવાય-લઈ જવાય-આંખ અથવા નેતરું,
ત્તિ અનેન=+ત્ર=ાત્ર-જે વડે કપાય-દાતરડું. રાતે જાત્ર સ્ત્રનું–જેના વડે હિંસા થાય–શત્ર.
ચૌત્તિ ચેન=ન્ન=ચોત્ર-જે વડે બળદો વગેરેને ધુંસરી સાથે જોડાય તે જોતર. યુજ ચેનચુતચોત્ર- , સ્તતિ ચેન તુ+ત્ર સ્તોત્રમ-જે વડે સ્તુતિ કરાય–સ્તોત્ર. તુતિ ,, =સુત્ર-તોત્રમ-જે વડે વ્યથા કરાય. fસનાત , =સિ+==સેમ-જેના વડે બંધાય-દોરડી–રાશ. ચિતિ ,, =fસજૂન્ન સેવત્રમૂ–જેના વડે પાણી છંટાય. મેતિ નેન મિત્ર ત્ર-મેટ્ર-પુષચિહ્ન-ઉપસ્થ પતિ ,, =પત્નત્ર=પત્રમ– જેનાથી પડાય—પાંદડુ કે કાગળપતર.
વાતિ, રક્ષત્તિ અથવા પતિ થયા–T+=ત્રી અથવા પત્ર–ગ્રહણ કરાયેલ વસ્તુનું જે વડે રક્ષણ થાય અથવા જે વડે પાણી વગેરે પિવાય તે પાત્ર અથવા પાત્રી. નસ્પતિ વેનન+ત્ર અથવા નર્કન્ન-નપ્રી જે વડે બંધાય-વાધરી.
છે પ . ૨૮૮ | દુ--યા કુવર ને ૧ ૨ ૮૨ દૂ ધાતુને વર્તમાનકાળના અર્થમાં જે શબ્દનો અર્થ હળનું મુખ–હળને આગલે ભાગ –હેય કે ડુક્કરનું મુખ-મોટું –ાય અને કરણ અર્થ હોય તે ત્ર () પ્રત્યય થાય છે.
જુનારિ ઘવતે વા ન=qત્ર=ોત્ર-હળનું મુખ–હળનો આગલે ભાગ અથવા ડુકકર–વરહ-નું મેં.
છે ૫ ૨ ૮૯ છે શેઃ ત્રદ છે ! ૨ા ૨૦ ગ્ન ધાતુને વર્તમાનકાળના અર્થમાં કરણ અર્થ હોય તે સ્ત્ર પ્રત્યય થાય છે. શત અનચાવંત્ર+ગાડ્યું-જે વડે ડંખ માય અથવા કરડાય તે દાઢ.
| | ૫ ૨ | ૯૦ |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org