________________
લધુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ [ ૭૩ જ કોઈ વ્યંજન આવે તે મ્ ને બદલે તેની પછી આવેલ વ્યંજનને મળતે અનુનાસિક વ્યંજન પણ બોલાય છે અને મુ ને અનુસ્વાર પણ થાય છે. મુ આગમ વ + #mતે = ૨ + ૧૩ = અ ભ્યતે–તે વારંવાર ચાલે છે અનુનાસિક અથવા ઘણું વધારે ચાલે છે.
વમૂક્વવ્યતે–ચૈત્રતે-તે વારંવાર વમન કરે છે અથવા ઘણું વમન કરે છે. મુ આગમ | ચન્ + તે = ૨ + દક્યતે = ચંખ્યતે–તે વારંવાર ચાલે છે. અનુસ્વાર વિમ્ + વયેતે = 4 + વયેતે = વૈવખ્યતે–તે વારંવાર વમન કરે છે. પદાન્ત + સ્વિમ્ + રોષ = સ્વ + ક્રોષિ–સ્ત્રજ્ઞોષિતું કરે છે. અનુનાસિક જિમ્ + વ = સ્ + વ = ત્રઃ—સુખવાળા. પદાનતે મૂ ટ્યમ્ + રોપિ = ચૅ + રોષ = સર્વ કરોષિ–તું કરે છે. અનુસ્વાર જમ્ + વ = નં + વ = વ: (જુએ છારા૧૮)સુખવાળા. ૧૩ ૧૪
–––––ારે દે શારાપો પદને છેડે આવેલ | પછી તરત જ , હું, શ, હું અને હું આવે તે ૫ ને અનુસ્વાર પણ બોલાય છે અને અનુનાસિક પણ બેલાય છે. જિમ + હૃતિ = f ઢથતિ તથા જિબ્રાતિ–તે શું ચલાવે છે? વિમ્ + = fકે તે તથા સિન્ સુતે – તે શું છુપાવે છે–દૂર કરે છે? શિક્ + શ = f a: તથા જિલ્ ઘ–શું ગઈ કાલે ? fક + હૃતિ = fવસતિ તથા વિદ્ધથતિ–તે શું ચલાવે છે ? જિમ્ + તે = દુકાઢતે તથા ાિતે—શુ અવાજ થાય છે. સારૂા.
સત્રાર્ ારૂાદા સમ + ય = સન્ના. ફક્ત આ પ્રયોગમાં જ ૧૩ ૧૪ મા નિયમ દ્વારા ને અનુસાર ન બેલવો પણ દૂ ને ન્ જ બેલ.
રાજ્ઞ' ધાતુ “શોભા' અર્થને સૂચક છે. તેને કર્ન સૂચક શિવમ્ પ્રત્યય લાગવાથી ગતે તિ રા૨ એ રીતે રાજૂ શબ્દની વ્યુત્પત્તિ છે. (જુઓ ૧૧૪૮) સન્ન + = સબા – પ્રથમ એકવચન - એક સમ્રાટ્ર – મેટો રાજા
સત્રા – પ્રથમ દિવચન – બે સમ્રા – બે મોટા રાજાઓ પ્રકા – પ્રથમ બહુવચન – વધારે મેટા રાજાઓ. ૧રૂ.૧ ૬.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
