________________
લઘુવૃત્તિ-ચતુર્થ અધ્યાય–પ્રથમ યાદ
તિનિતિ-તાવાને ઇરછે છે – આ રૂપમાં ધુમ્ આદિવાળે સન્ નથી પણ ટુ આદિવાળે સન્ છે.
l૪૧૧૮૫n
રામ: વિશ્વ વા | ૪? | ૨૦૬ છે. આદિમાં ધુ વ્યંજનવાળો વવા પ્રત્યય લાગ્યો હોય તો ત્રમ્ ધ તુના નો વિકલ્પ દીધું થઈ જાય છે. મમ્ પગે ચાલવું –મુવા=ા+રવા=ાવ, બન્ધ-પગે ચાલીને
મવા-પગે ચાલીને-આ રૂપમાં કરવા ની આદિમાં ધુમ્ નથી પણ સ્વર છે.
141૧૧૦૬il.
ઉદન પન્નાક્ય વિવ-વરિ | ૪. ૨ / ૨૦૭ માં
જેમને છે. પાંચમો વ્યંજન એટલે ફુ, , ઘ, ન્, ન્ માંનો કોઈ વ્ય જન હોય એવા ધાતુઓને ધાકૂ પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે ધાતુના છેડાના પાંચમા વ્યંજનની પૂર્વના સ્વરનો દી થાય છે તથા આદિમાં ધુ વ્યંજનવાળ એવા ઋિતુ અથવા ત્િ પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે પણ છેડે નું ,, , મ્ માંના કોઈપણ વ્યંજનવાળ ધાતુના પાંચમા વ્યંજનની પહેલાના સ્વરનો દીધ થઈ જાય છે. આ નિયમ એક દન ધાતુને લાગતો નથી.
વિ-+રા+યિg=ારાસ=Bરાન-શાંત થનારો. જુઓ,
રાળ વિત-
રાત=રામુ+ત્ત =રાન્તઃ-શાંત થયેલો. દિ-રાન્ય ત:+ામૂશ=+ત:=íરામા+તઃ રાત:-વધુ શાંત થયેલો.
(આ રૂપમાં વરુને લોપ થયેલ છે)
વિસ્વા-પકાવીને-રાંધીને-ઘ-ધાતુમાં છેડે પાંચમે અક્ષર નથી, જ છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
વૃળિ-ઇંદ્રમાં. આ રૂપમાં સત્રમાં વજેલો દૃન ધાતુ છે.
અન્ન અટકવું. વ –પરમ કરાય છે.–ચ માં ૧, વાત પ્રત્યય તો છે પણ તેની આદિમાં મ્ અધુ, અક્ષર છે. ધુમ્ અક્ષર નથી, તેથી આ નિયમ ન લાગે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
