________________
૬૨૮
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
વત્ પડવું-વત્ત+ત્તે પતવ=પતા +તૈ=q+ની+
પજો=qનીપતેતે વારંવાર પડે છે. વત્ ધાતુ પ્રથમ ગણનો પરમૈપદી છે. પદ્ જવું–ા +તે= =વપmતે=+ની+q=ાન વાતે-તે વારંવાર
જાય છે. પદ્ ધાતુ “ગતિ” અર્થને ચોથા ગણનો આમનેપદી છે. — સુકાવું–સૂક્યતેન્દ્ર – +તે વં+ની+
નીતે તે ખૂબ સુકાય છે. #ન્ ધાતુ પ્રથમ ગણુને “ગતિ' અને “શેષણ અર્થનો પરસ્મપદી છે.
જ્યાં જ્યાં વત્ પ્રત્યય લાગેલ હોય ત્યાં બધે “ખૂબ અને વારંવાર એ બે અર્થો સમજી લેવા.
|| ૪. ૧ ૫૦ | મુરઝનુનાસિથ | ૪ ૨૧? || જે ધાતુમાં મ પછી કોઈ અનુનાસિક આવ્યો હોય એટલે ટુ, ગ, ન, ન, આવ્યા હોય એ ધાતુનો જ લાગ્યા પછી કિર્ભાવ થતાં દિર્ભવ પામેલા આગલા અંશ પછી ભૂ ઉમેરાય છે. મળ શબ્દ કરો-માસ્ત=મમ=મળ+તે=+પૂનમu=મા
તે ખૂબ ભણે છે. મદ્ ધાતુ “શબ્દ” અર્થને પ્રથમ ગણુને
પરમૈપદી છે. તિમ ભીનું થવું–તિમા+તે તિમતિ=સેતિય+તે સેતિય્યતે– ખૂબ ભીનું
થાય છે.
આ તિમ્ ધાતુમાં એ પછી અનુનાસિક નથી, રુ પછી છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
qqતે-તે ખુબ રાંધે છે. વર્ધાતુમાં આ પછી ૨ છે, તે અનુનાસિક નથી તેથી જૂ ન ઉમેરાય
|| ક ૧ ૫૧ | ગા-ગમ---મન-ઘરાઃ || 8 | | .
, નમ્, , %, મન્નુ અને વસ્ત્ર ધાતુઓને ચહુ લાગ્યા પછી દિર્ભાવ થાય ત્યારે દિર્ભાવ પામેલા આગળના અંશ પછી મેં ઉમેરાય છે. ના માનસિક જાપ કરવો--[++તે બન્નકૂઝનપૂજ્ય+તે==+મુ+= =
નન્નતે-તે ખૂબ જપે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org