________________
૧૭૦
।
दुःखम् अनुभवति અનુભવે છે–દુહાય છે.
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
કૃતિ-દુ:ણચ+તે દુ:લા+મતે યુવાયતે-દુ:ખ
|| ૩ | ૪૫ ૩૪ ગા
મુલ વગેરે શબ્દો આ પ્રમાણે છે—
સુપ્ત દુઃલ તુમ દૃી આસ અહી રળ પળ સોઢ પ્રતીપ વગેરે. શારે તો વા || ૩ | ૪ | રૂમ્ ||
દ્વિતીયા વિભકિતવાળા રાશિબ્દ વગેરે-નામેાને ‘કરવા’ અમાં સદ્ પ્રત્યય વિકલ્પે થાય છે.
शब्दं करोति
તિ=રા+5+તે-રાન્દ્રાયતે-રાન્દ્રાયતે-સાથે છે—સાદ
રૃ છે.
વૈરોતિ કૃતિ=વૈ ય+તે વૈરાચતે વૈરાયતે વેરાય છે–વેર કરે છે. પક્ષમાંરાજ્ હોતિ-વ્િ=રાધ ્ધતિરાદ્રિ-રાન્ઝે+ગ+તિ-રાતિ શબ્દ કરે છે-અવાજ કરે છે.
વૈર કરોતિ-ત્રિ-વૈ++તિ=વૈરિ+રે+અ+તિવૈચત્તિ-વેર કરેછે.
રાજ્ વગેરે શબ્દો આ પ્રમાણે જાણવા—રાદ્વૈર શબ્દોષ વેશ युद्ध अभ्र कण्व मम मेघ अट अटथा अटाट्या सीका सोटा कोटा पोटा प्लुष्टा સુનિ વ્રુદ્દિન નીહાર વગેરે. || ૩ | ૪૫ ૩૫
સસઃ અન્ ॥ ૨૫ ૪૫ ૩૬ ||
દ્વિતીયા વિભક્તિવાળા તમ્ નામને ‘કરવા' અમાં મન વિકલ્પે થાય છે. તપઃ રોતિ કૃતિ=સવર્+ય+ તિતપસ્થતિ-તપ કરે છે.
|| ૩ | ૪૫ ૩૬ ॥
-
નમો વિશ્ચત્રઢોડા-મેવાડઽર્ચે | ૨ | ૪ | ૩૭ || નમસ્ નામને ‘અર્ચા' અર્થાંમાં, વિસ્ નામને સેવા' અથમાં અને ચિત્ર (ચિત્ર૬) નામને ‘આશ્ચય કરવા' અર્થાંમાં વચન વિકલ્પે થાય.
Jain Education International
‘ચિત્રદ્” શબ્દમાં સૂત્રકારે જે તું નિશાન કરેલ છે તેથી નિત્ર શબ્દને વચન પ્રત્યય લાગ્યા પછી જે ક્રિયાપદ અને તેને આત્મનેપદના જ પ્રત્યયે। લાગે, પરૌપદના નહીં”—એમ સમજવું.
નમસ્ કરોતિ કૃતિ=નમ ્ય+તિ=નમતિ-નમસ્કાર કરે છે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
