________________
४८४
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
पुरुष
વા | રૂ! ૨ શરૂ | પુરુષ શબ્દ ઉત્તરપદમાં હોય તો તુને બદલે વા રૂપ વિકલ્પ વપરાય છે. કુતિઃ પુરુષ =કુ+પુરુષ:=ા+પુરુષ =ાપુરુષ:, યુપુ:- કાયર-ખરાબ
- ૩ / ૨ા ૧૩૫ | ગરજે રૂ / ૨ ૬ || જે ઉત્તરપદ હેય તો અહ૫ અર્થવાળા પૂર્વાદરૂપ શ દને IT થાય છે, એવું મધુરમૂ=+મધુરમૂ=+મધુરમુ=મધુરમ્-ઘેડ મધુર, અ૫૫ છત્રછત્રછમૂ=ારછથર્ડ અબ્દુ–સારું.
. ૩. ૨ ! ૧૩ ૬ છે - ઘા રૂ. ૨ / ૨ ૩૭ . ૩UT શબ્દ ઉત્તરપદમાં હોય તે “અલ્પ” અર્થવાળા કે “કુત્સિત” અર્થવાળા ને બદલે I અને જવ એવાં બે રૂપ વિકલ્પે વપરાય છે.
___ अल्पम् उष्णम्=कु+उष्णम्-का+उष्णम्-कोष्णम्, कव+उष्णम् कवोष्णम्થોડું ગરમ અથવા ખરાબ ગરમ.
૩U/
મૂહુbgઅલ્પ ઉષ્ણ અથવા ખરાબ ગરમ.- અહીં ત્રીજા [પ્રયોગમાં તપુરુષ સમાસ છે, જુઓ સારા૧૩૦૧ કુત્સિતમ્ ૩ યર્મિન કેરોસ જોજે , વોળો રેસાઃ અને કૂળ રે – જે દેશમાં ખરાબ રીતે ગરમી પડે છે તે દેશ – અહીં બહુત્રીહિ સમાસ છે તેથી #gs, રૂપ ન થાય. અંતના લેપનું વિધાન–
જેવશ્વનો સુ || ૩ / ૨ / ૨૨૮. કૃત્યિ પ્રત્યયવાળાં નામો ઉત્તરપદમાં હોય તે મારમ્ ના મ ને લેપ થાય છે. દાળ, તશ્ય, મની, ૨ અને કાજૂ એ પાંચ કૃત્ય પ્રત્ય છે. જુઓ પાછા
મારામ=મવરયાર્થ-અવશ્ય કાર્યા. અહીં 3 ધાતુને જળ પ્રત્યય લાગેલ છે. અવરથમૂસ્ત્રાવ :=અવર્યાવ:–અવશ્ય કાપનારો. - આ પ્રયોગમાં કન્ય પ્રત્યય નથી, તેથી આ નિયમ ન લાગે.
છે ૩ ૨૫ ૧૩૮ છે નમસ્તર–દિને વા છે ? | ૨ | ૨૩૧ |
તત અને હિત શબ્દો ઉત્તરપદમાં હોય તો સમ્ ના નૂ ને લેપ વિકલ્પ થાય છે.
A T
| ૨ | 1 ૩૭ !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
