________________
४६४
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
अष्टसु कपालेषु संस्कृतम् अष्टन्-अष्टा+कपालम् अष्टाकपालं हविःઆઠ ઠીબેમાં સંસ્કારેલું હવિષ. પ્રણાનાં પાટાનાં સમાર =34ટક્રવાર-આઠ ઠીનો જથ્થો-અહી “હવિષને
અર્થ નથી. તેથી અષ્ટા ન થાય. અટપાત્ર વિઃ-આઠ પાત્રમાં કરેલું હવિષ – અહીં પાત્ર શબદ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગ્યો.
| ૩ ૨ ૭૩ નવ યુવતે છે રૂ . ૨ [ ૭૪ ] જો શબ્દ ઉત્તરપદમાં હોય તો પ્રષ્ટ શબ્દને ગwા પ્રયોગ બને છે જે એ જો શબદનો અર્થ “ગાર્ડ વગેરે સાથે જોડેલે બળદ હોય તો.
efમઃ જોમિઃ ગુP=મટ-ગ્રા+માવ=૩મદાર્વ રાટર્-આઠ બળદોથી જડેલું ગાડું. કટ Taઃ સા=મટા: જૈત્ર –જેની પાસે આઠ બળદો છે એ ચેત્ર –રમહીં ‘ગાડા સાથે યુક્ત-જેડેલું –અર્થ નથી. છે ક ા ૨ ૭૪ છે
નાનિ || ૨ | ૭૧ | મષ્ટ શબ્દને ઉત્તરપદ હોય અને સંજ્ઞાનું સૂચન થતું હોય તો મe ન મા એમ અંતનો દીર્ધા થઈ જાય છે.
અrટ પાનિ વહ્ય સ =૩૫ષ્ટ-અટા+: ટાપ: ટારા:–અષ્ટાપદ એટલે કૈલાસ–આઠ પગથિયાવાળા કૈલાસ પર્વત કંટા વચ્ચે સએટર્વર:-આઠ દાઢવાળો-આ શબ્દ સંજ્ઞાવાચી નથી.
|| ૩ | ૨ ૭પ છે ટર-મિત્રવ-સન-પુFT- વારિવાર ને રૂ ૨૪ ૭૬ .
જેના 7 ને જ થયેલા છે એવો વર શબ્દ ઉત્તરપદમાં હોય તો વોટર, fમશ્ર, સિદ્ધ, પુરા અને સારા શબ્દના અંતરવરને દીર્ઘ થાય છે, જે વિશેષ નામ હોય તો.
ઢોટર+વન+=ોટર=ોટRT-qળમૂત્રશ્નોટરાવળ-તે નામનું વન મિશ્રામ=મિશ્ર=મિશ્રા+વા મૂ=મશ્રાવણમ્, ,, सिघ्रक+वणम् सिधक-सिधका+वणम्=सिधकावणम्-,, , पुरग+वणम्-पुरग-पुरगा+वणम्पु रगावणम्- ,, ,, सारिक+वणम् सारिक-सारिका+वणम् सारिकावणम्-,, ,,
૩ | ૨ | ૭૬ !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
