________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
દૈતા-શ્રેયસી+હતા ત્રયોદતા, શ્રેયસતા, શ્રેયસીતા- શ્રેયસી હણાયેલી. ઉપરનાં અંધ ઉદાહરામાં વપરાયેલ ધ્યેયનુ તથા વિપુ શબ્દ ઉત્
નામ છે.
॥ ૩ ॥૨॥ ૬૩ ||
૪૦
સમાસવાળા શઢામાં સ્વરોનું પરિવર્તન
ચઃ || ૩ | ૨૫૬૪ |
તર, તમ, ૬, અને ૧ પ્રત્યયેા લાગેલા ડ્રાય તે શેષ્યને લીધે સ્ત્રીલિંગી થયેલા તથા ફૂં (ટી)પ્રત્યય લાગેલા અનેક૧ સ્વરવાળા નામના અત્ય સ્વરને હસ્ત થાય છે અને સમાન ભક્તિવાળા ધ્રુવા, ચેરી, ગોત્રા, મતા અને હા શબ્દો. ઉત્તરપદમાં હામ તે પણ્ એ નામને તને દી વર હસ્વ થાય છે.
નથી તે
૧ શકા-મૂળ સૂત્રમાં તે ‘અનેક સ્વરવાળા નામ'તી ને પછી ‘અનેકસ્વરવાળુ નામ' એવા અથ શા રીતે સમજવે ?
સમા-શંકા બરાબર છે. હવે પછી તરત જ આવનારા ાિરા}}ામાં સૂત્રમાં જે વિધાન કરેલ છે તે એક સ્વરવાળા નામ' માટે છે. એટલે અર્થાત્ જ આ સૂત્રનુ વિધાન અનેક સ્વરવાળા નામ' માટે સમજવાનુ છે. એમ ન સમજવામાં આવે તે સૂત્રની નિષ્ફલતા અને છે એટલે સૂત્રને સફળ બનાવવા સારુ ઉપર પ્રમાણે ‘અનેક સ્વરવાળા નામ’ અંગે આ કારા૬૪ા મા સૂત્રનુ વિધાન છે એમ આપેાઆપ સમજાય એવું છે.
ત
૬ -ગૌરી+તા=ૌરિતા વધારે ગૌરી તમ-ગૌરો+તમાૌતિમા--વધારેમાં વધારે ગૌરી પન -નર્તકી+પ=નર્તવિરૂણ-સારી નાચનારી -કુમારી+q1=મારિા-કુમારી જેવી કુવા-ત્રાનળી+બ્રુવા=શ્રાદ્ધશિત્રુધા-નિદનીય બ્રાહ્મણી.
ચેટી-ñ+નેહી-મિન્નેસ્ટી-નિંદનીય ગાગી અથવા દાસી ગાગી ગોત્રા-બ્રાહ્મળી+પોત્રાબ્રાહ્મળિશોત્ર-માત્ર ગાત્રથી બ્રાહ્મણી-ખરી બ્રાહ્મણી નહીં
નિર્દેન્દનીય બ્રાહ્મણી
મતા-ગાર્નો+મતા=મિમતા-ગાગી માનેલી. હતા-ૌr+હતા-ગૌરિતા-ગૌરી હણાયેલી,
|| ૩૧ ૨ ૬૪ ના
મોવ૬-પૌરિમતોઽમ્નિ | ર્ | | | *
||
તર, તમ, સ્વ અને હ્ત્વ પ્રત્યયેા લાગેલા હોય તે। અને સમાન ચેરી, ગોત્રા, મતા અને હા શબ્દો ઉત્તરપદમાં હોય તે
વિભકિતવાળા ધ્રુવા,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
