________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ
૪૪૩
વષે વષ:ચક્રેશ્વ: 7૫:-ચક્રમાં બંધ અથવા વ ાપ: અઠ્યam-s:-વન, વન–જેના ચક્રમાં બંધ છે. વનતિ ત ર-ધ-બંધ કરનાર,દત્તે રાઃ મ=સ્તત્વ:–જેના હાથમાં બંધ કરનાર છે–અહીં ઘધ શબ્દમાં ઘગ નથી પણ કર્તાને સૂચક મ પ્રત્યય છે.
છે. ૩ ૨ | ૨૩ છે વાત તન-તર-તમવા છે રૂ . ૨ | ૨૪ .
મકારાંત અને વ્યંજનાંત કાલવાચી નામ પછી આવેલી સપ્તમી વિભક્તિને લેપ વિકલ્પ થાય છે, જે ઉત્તરપદરૂપે તન, તર, તમ પ્રત્ય હોય તો, અથવા ઢિ શબ્દ આવેલ હોય તો.
પૂર્વા+તન=પૂર્વાતનઃ, દૂ તનઃ બપોરે- દિવસના પૂર્વ ભાગમાં– થયેલ. પૂર્વા +તર-પૂ ણેતરામ, પૂર્વાહૂળતરે- , ,, પૂર્વા+તમા=પૂર્વાતમાકું, પૂmતને ,, ,, પૂર્વારૂઢપૂજાઢે, પૂજાઢે- પૂર્વભાગના કાળમાં, આ જ પ્રકારે પણ આદિ શબ્દોને તન, તર, તમ, તમામ તથા
#ાત્ર શબ્દ લગાડીને રૂપ સમજવાં. શકતો–બીજા કરતાં વધારે ધોળું–અહીં શુરુ શબ્દ કાળવાચી નથી,
ગુણવાચી છે. રાત્રિતરાયાકૂ-રાતમા–અહીં રાત્રિ શબ્દ સકારાંત અને વ્યંજનાંત નથી પણ કારાત છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
૩. ર. ૨૪ રાથ-વાસ-વાસેશ્વત છે રૂ . ૨. ૨૬ . કાલવાચી ન હોય એવા મકારાંત અને વ્યંજનાં નામ પછી લાગેલી સપ્તમી વિભક્તિનો લોપ વિકલ્પ થાય છે, જે રાવ, વાણિ અને વાત શબ્દો ઉત્તરપદમાં હોય તો.
વિ+રાય =વિરાવ, વિરાવઃ-બિલમાં રહેનારો. વને+ાલી વનેવાલી,વનવાસી-વનમાં રહેનારો.
ગામે+વાતા=પ્રામેવાસા, ગ્રામવાસ–ગામમાં વાસ–રહેવુ પૂર્વાળા-બપોરે સૂના–અહીં દૂર્વાઝ શબ્દ કાળવાચી છે તેથી સપ્તમી વિભાતિનો લેપ થયો છે.
B ૩ / ૨ ૨૫ છે વર્ષ-ક્ષર T-Sg--શોરો-મન ને તે રૂ૨૫ ૨૬ in
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
