________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-પ્રથમ પાદ
ત્રાહિતાન્યાવિક્ષુ || ૩ | o | ૧૨ ||
આિિગ્ન વગેરે બહુોહિસમાસવાળા શબ્દોમાં હ્ર પ્રત્યયવાળા શબ્દો વિકલ્પે પહેલા આવે
સ્થાપન કરેલ છે.
આહિત અનિયન સ:-માહિતાગ્નિ, અન્યાદિતઃ-જેણે અગ્નિનુ
નાતા: ટ્ન્તાઃ ચન્ય સઃ-નાતન્ત:, ર્ન્તનાતઃ-જેને દાંતા ફુટેલ છે. આદિગ્નિ વગેરે શબ્દો નીચે પ્રમાણે છે
અતિન્નિ-જેણે અગ્નિનું સ્થાપન
કરેલ છે,
નાતપુત્ર-જેને પુત્ર થયેલ છે નાતવન્ત-જેને દાંત ફુટેલ છે નાતરમજી-જેને દાઢી મુછ ઉગેલ છે. વીતતેજ-જેણે તેલ પીધેલ છે
पीतवृत
ઘી
,,
♦
અસિ—તરવાર ટ્૬-૬ડ-દડા-લાકડી
7-સુદર્શનચક્ર ાતનાં ચક્રા
""
પ્રદળાત્ || ૨ | ૩ | ૧૪ ।। બહુવ્રીહિસમાસમાં આવેલું TM પ્રત્યયવાળુ નામ, પ્રહરવાચી નામથી પહેલાં વિકલ્પે આવે.
વૃત્તઃ અતિઃ યેન સા=શ્ર્વતાત્તિ, અલ્યુવત:-જેણે તરવાર ઉગામી છે તે-અહીં અતિ શબ્દ પ્રહરણવાચી છે.
પ્રદૂળ વાચક શબ્દો નીચે પ્રમાણે છે
શૂન—ત્રિશા—લાઢાનું અણીદાર શસ્ત્ર
-ધનુષ
વગેરે અક
Jain Education International
૪૨૭
पीतमद्य
જેણે
મદ્ય પીધેલ पीतविषવિષ .. દ્ઘમાય—જે સ્ત્રીને પરણેલ છે તાર્થ-જેને અથ સમજાયેલ છે છિન્નશીપે-જેનુ માથું છેદાયેલ છે પીતષિ-જેણે દહીં પીધેલ છે. વગેરે અનેક શબ્દો છે.
|| ૩ | ૧ | ૧૫૩ !!
મનુત્ર-ધનુષ પારા-żાંસલે
લગ્ન -ખાંડુ -તરવાર
ܕܙ
વજ્રધ્વજ વગેરે અનેક શદે પ્રહરણ. વાયક છે.
!! ૩ ૩ ૧ | ૧૫૪ ।।
7 સપ્તમી ફન્ક્રાતિભ્યશ્ચ ।। ૐ । ૨ । શ્લેખ ॥ બહુવ્રીહિ સમાસમાં ફ્ન્તુ વગેરે શબ્દોથી અને પ્રહરવાચી શબ્દોથી સપ્તમ્યંત નામ પહેલું ન આવે. આ નિયમ બાહુલિક છે એટલે નિશ્ચિત નથી.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org