________________
૧૮૮] સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
+ધ્વમૂત્ર પુષ્પષ્યમાધુરૂદવ[–તમેં દોહ્યું. લવુ+દ્વમુ=અમુ-ઘq=અમુવમુ–મેં જાણ્યું.
નગ્ન-તેણે અતિશય મૈથુન ક્યું–આ પ્રગમાં છેડે ચોથા અક્ષરવાળે કમ્ ધાતુ છે પણ આદિમાં જ ૩૬ કે ર નથી. આ પ્રયોગ નમ ધાતુના ચરુત્યુત્તે રૂપના ભૂતકાળનો સૂચક છે.
વાર્િ --દામને ચાટનારો-આ પ્રયોગમાં આદિમાં ટુ તો છે અને અંતે ત્રિ હોવાથી એ અક્ષર પણ છે પર તુ તે એકવરવાળી નથી તેથી ધામ ન થયું. એ રા ૧ છ૭
ધાસ્ત-શ્વ ! ૨ / ૨ા ૭૮ આદિમાં ૨ કારવાળા અને છેડે ચેથા અક્ષરવાળા ઘા ધાતુના આદિન ૮ ને ચોથે અક્ષર કરો, જ્યારે તે ઘા ધાતુને ત પ્રત્યય, ધ પ્રત્યય તથા કારઆદિવાળા અને વકાર આદિવાળા પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે.
ત પ્રત્યય-ધા+ =+=વત્તઃ-તેઓ બે ધારણ કરે છે. થ , વા+થr=+થTધા : - તમે બે ધારણ કરે છે. સાઢિ , રા+લે
–તું ધારણ કરે છે. દવાઢિ , +=+– –તમે ધારણ કરો છો. દ્વ–ધવ= += = =ઢવ -તમે બે ધારણ કરો છો–આ પ્રયોગમાં ત પ્રત્યય નથી. થ પ્રત્યય નથી, અને સાત્રિ તેમ જ દવા પ્રત્યય નથી. પણ વસ્ પ્રય છે.
પત્તિ-વાત=+રિ=ધારતે ધારણ કરે છેઆ પ્રયોગમાં–રવા માં છેડે હા છે, નથી એટલે છે. ચોથે અક્ષર નથી
_| ૨ ૧ ૭૮ ! ગધશ્ચતત તથા / ૨ / ૨ | ૭૧ | આ સૂત્રમાં ધા ધાતુ લેવાનો નથી એટલે ધ ધાતુ નાવાય છે “નીજા કઈ ધાતુથી વિહિત કરેલા અને ચોથા અક્ષર ની પ ી આવેલા એવા તે અને થ ન ધ કરવો. ત પ્રત્યય—નકુ+ત=૩૬+ધ=ડાટુ - તેણે દેશું.
૩૭+=38+= -તેણે મેળવ્યું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
