________________
૧૫૦]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન ડાન્ - સરસ્ + { = સપ્ટર = = ૩ખરા –અપસરા. સ્થfશર વા રૂછન યૂશિર + 7 = શૂશTY + ૩ = સ્થાફિર :--
મોટા માથાવાળાને ઈચ્છનારો. fugs પ્રાંત fudg1 + =fiew –પિંડને ગળચનારો—-આ પ્રયોગને નવાળા શબ્દ ક્વાર ગણના ગ્ર' ધાતુ (ઝ-ખાવું ગળચવું) પરથી બનેલ છે. માટે fuઇg: પ્રયોગ ન થાય. ૧૪/૧૦
कृशस्तुनस्तृच पुंसि ॥१।४।९१॥ gશુ ધાતુને તુન લાગીને ટ નામ બન્યું છે તે રીટ શબ્દને 2 પ્રો લાગેલા હોય અને એ શબદ નરગતિનો હોય ત્યારે તેના છેડાના તુ નો ત્રુ બેલવો. મોટુ + ર = કોન્ + ૮ = ક્ + – કોટ્ટ + અ ટા–શિયાળ (જુઓ
૧૪૫૮૪) ૌષ્ટ્ર + શ = કોટ્ટ + = મોટા–બે શિયાળ, (લાકારૂ ૮) તૃન્ન ન થાય— પ્રદ તથા દિવ્ય બહુ – શોર્ટોન વનનિ-રાહુ +$= શોટુ + ન રૂ
= શનિ – દુબળા શિયાળવાળાં વનો અથવા વનોને. આ પ્રયોગ નરજાતિનો નથી પણ નપુંસકલિંગી છે તેથી અહીં કોનું મોજું ન બોલાય. ૧૪૧૧
टादौ स्वरे वा ॥१।४।९२॥ ગ, g, ઉસ્, ૩, રૂ પ્રત્યય લાગેલા હોય ત્યારે પુલિંગી કોર્ટ શબ્દને બદલે હોદૃ એ £કારાંત શબદ વિકલ્પ બોલાય છે. અર્થાત તૃતીયા એકવચન, ચતુથી એ. પંચમી એ, પઠી વિભક્તિનું એ. તથા ષષ્ઠી અને સપ્તમી વિભક્તિનું દ્વિવચન અને સપ્તમનું એકવચન-એ બધા પ્રત્યોમાં 'ટુ અને દટ્ટ એમ બે શબ્દો સમજવાના છે. તુ એ –ોટુ + ૩ = +3=ોટ્ટા અથવા ઝોડુ + શ = કૌટુનાશિયાળ વડે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org