________________
૧૪૨]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
૦િ એ –ની + મ = જા –ગાયને અથવા બળદને. દિ• એ –પુજામ–સારી ગાયને અથવા સારા બળદને. હિંબ૦ –ો + અર્ = :– ગાયોને અથવા બળદોને. દિ. એ – વો + બન્ = થાકૂ – આકાશને કે સ્વર્ગને. દ્વિ- એ – અતિચામ્ – સ્વર્ગને ટપી ગયેલ જગ્યાને.
દિ બ૦ - થો + અર્ = ચા - સ્વર્ગોને.
gયો + નન્ન = સુથા: – સારા સ્વર્ગોને. કાકા
ifથન-મથ7-2મુ સૌ ? કાછદ્દા પ્રથમાના એકવચનને (શિ) લાગતાં નકારાંત પયિન, મરિન તથા મુનિએ ત્રણે શબ્દોના અંત્ય કાર માં બોલાય છે. સંબોધનના એકવચનમાં અને પ્રથમાના એકવચનમાં–બંનેમાં રસ લાગે છે તેથી તે બંને એકવચનને અહીં સમજવાનાં છે.
પ્ર. એ વચન + ણ = થિ + મા + ૩ = ૧થા + મા + ૬ = પૂજા –માગ. સં . એ વથિન્ + = qથિ + + += વથા + અ + ૫ = રે વન્ય –
હે માગે પ્ર. એ. મથિન્ + ણ = મયિ + મા + ર = મથા + માં + ૬ = કન્યા:–રવે. સંબ• એ મથિન્ += મયિ + અ + + = મથા + મા + સૂ = દે મા –
હે રવૈયા | પ્રએ. નમુક્ષિન + { = મુક્ષિ + મા + સ્ = મુલા + આ + ણ = મુક્ષા:
–ઇન્દ્ર સંબેએ મુનિ + = મુસિ + ૩ + મ = મુક્ષા + અ + H =
દે મુસા –હે ! વથાન છત્ત = પછીઃ (પ્ર. એ. )–રસ્તાને ઈરછનારો. આ પ્રયાગમાં વચન શબ્દ તે છે, પણ નકારાંત પયિન શબદ નથી કિન્તુ ટૂંકારાંત છે. તેથી નકારાંત શબ્દોને લાગુ થતે આ નિયમ આ પ્રયોગમાં નહીં લાગી શકે. લાદ્દા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org