________________
૧૨૮]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
ચતુરુ + = ચતુર્ + નામ = ચતુળ – ચારનું-ચાર જણાનું. (જુઓ લાકારૂ રૂ) નારાજગી
સુવર્ણ ફાકાર ૮ાા શબદ પછી નાબૂ (મામ ને નામ થયેલી પ્રત્યય લગોલગ આવેલો હોય ત્યારે 7 ના 2 ને વિકલ્પ દીધ બોલવાનો છે. તૃ + મામ્ = 9 + નામ્ = કૃમ્િ, 75–નરો–પુરુષો-નું (૧૪ ૨૨) ૧il૪ ૮.
शसोऽता सश्च नः पुंसि ॥१४॥४९॥ જે નામને છેડે સમાન સંજ્ઞાવાળો સ્વર આવેલ હોય તે નામ પછી દ્વિતીયાના બહુવચનનો “શ” પ્રત્યય લગોલગ લાગેલ હોય તો નામના છેડાને સમાન સંજ્ઞક સ્વર અને સ્ (શરૂ) નો ૩ એ બંનેને સ્થાને દીધ સ્વરનું ઉચ્ચારણ કરવું એટલે નામને છેડે જે સમાન સંજ્ઞક સ્વર હોય તેને દીઈ બોલો તથા નામ પુલિંગમાં હોય તો જ કારણે ના રુ ને ન બેલવો. પુંલિંગમાં ન હોય તો હું એમને એમ રહે અને તેને રુ થઈને વિસગ થઈ જાય.
પુલિંગસમાન સંજ્ઞક સ્વર-ઝ-વેવ + સારું = સેવાનું = હેવાન–દેને.
, ફુ-મુનિ + ધ = મુનીણ = મુનીન–મુનિઓને.
–વાતપ્રેમી + ચ = વાતપ્રકોપ = વાતપ્રમીન-વાયુની જેવી
ઝડપવાળા હરણને ,, ૩–સાધુ + વ = સાધૂમ્ – સાધૂન–સાધુઓને
૩૪-દદ + ૩ = દૂદન – દૃદૃન –દનામના દેવોના ગવૈયાઓને
-પિતૃ + અ = f g = પિતૃ-પિતાઓને ,, બા–મારા + ચ = માસ = માઢી:–માળાઓને ,, ૬-૩દ્ધિ + અ = યુદ્ધ = વૃદ્ધઃ બુદ્ધિઓને
રું– + મ = નીર્ = નહી –નદી ઓને ,, ,, ૩-ઘેનું + સ્ = ધનમ્ = ઘનૂ – ગાયોને
,, -વધૂ + ણ = વૈધૂરું = વધૂ-વઓને
, –માતૃ + ડ = માતૃત્ = માતૃ--માતાઓને ઉપર જણાવેલા સ્ત્રીલિંગી પ્રયોગોમાં કયાંય ને ન થાય જ નહીં. ૧૪૪3
:
T :
શાહ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
