________________
૧૨૦]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
,, {–સ્ત્રી-સી + મામ્ = સ્ત્રી + નામ = ઢોળા – સ્ત્રીઓનું. ,, -બ્રો-વધૂ + મીન્ = વધૂ + નામ્ = વધૂનામું-વહુઓનું. ૧૩૪ રૂા.
संख्यानां र-ष्-णाम् ।।१४।३३॥ સંખ્યાને સૂચવનારા કારાંત, પકારાંત તથા નકારાંત શબ્દોને લાગેલા ષષ્ઠી બહુવચન મામ્ ને બદલે નામ્ બોલો. રકારત---ચતુર્ + અ = ચતુર્ + નામ્ = ચતુર્મુ–ચારનું પકારાંત–ષ૬ + બાકૂ = પદ્ + નામ્ = પર્ + નામ = guળામું–છનું (જુઓ
નકારાંત–વન્ + મામ્ = વિન્ + નામ્ = પંખ + = પંખ્યાના– પાંચનું.
-અષ્ટમ્ + ચામું = અન્ + નામ = 2 + નામ = Brટાનાઆઠનું. (જુઓ ૨૧૬૧ તથા ૧ર ૪૭) ૧૪ રૂા.
ને ત્રાઃ શાકારૂ કા. સંખ્યાવાચક ત્રિ' શબ્દને જયારે પડીના બહુવચનનો મામ્ પ્રત્યય લાગેલો હોય ત્યારે ત્રિ શબ્દને બદલે ત્રણ શબ્દ બોલ. ત્રિ + મામ્ = ત્રય + મામ્ = ત્રય + નાકૂ = ત્રયાળામું–ત્રણનું. (જુએ
૧૪૨ તથા ૧૪૪૦) ૧૪૩
एदोद्भ्यां ङसि-उसोः रः ॥१।४।३५॥ દિલિત ૧૫કા૨૩ ના નિયમ દ્વારા જે શબ્દોના અંત્ય ? ને. તથા અંત્ય ૩ નો શો થયા પછી તેમને લાગેલા પંચમીના એકવચન હિનો તથા પછીના એકવચન હર ને રુ કરી નાખ તથા જે શબ્દોને છે ઇ કે મો આવેલા હોય તેવા શબ્દોને લાગેલા કસિનો તથા કફ નો પણ શું કરી નાખ. સિ–ને દુ-મુનિ + અપિ = મુને + અર્ = મુને + ૬ = મુને –મુનિથી. efસ–ને મો–માનુ અસિ= માનો + ગત્ =માન + = માનો:–ભાણથી
– ને ઇ–મુનિ + મર્ = મુને + મ = મુને +? = મુને –મુનિનું. ૪ –૩ ને મો–માતૃ + અર્ = માનો + અર્ =માનો += માનો:–ભાણનું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
