________________
લધુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ
(૦૭
નામેના પ્રકાર બે છે–૧ સ્વરાંત–છેડે સ્વરવાળું, ૨ વ્યંજનાંત –છેડે વ્યંજનવાળું.
આ રીતે નામમાં જાતિભેદને લીધે તથા સ્વરાંતના અને વ્યંજનાંતના ભેદને લીધે વિવિધ રૂપ બને છે. આ તમામ રૂપની સાધના માટે ૧૧૧૮ સૂત્રમાં જે વિભક્તિઓ બતાવેલી છે તેમાં પણ ઘણું ઘણું પરિવર્તન થાય છે. તે બધી હકીકત હવે આવનારા ચતુર્થ પાદમાં તથા દ્વિતીય અધ્યાયના પ્રથમ પાદમાં સંપૂર્ણ રીતે બતાવેલી છે. ૧૧૧૮ નિયમમાં જે વિભક્તિઓ બતાવેલ છે તે જ્યારે વ્યંજનાંત નામને લાગે છે ત્યારે તેમાં ઘણે છે ફેરફાર થાય છે, પણ જ્યારે તે વિભક્તિઓ સ્વરાંત નામની સાથે જોડાય છે ત્યારે તેમાં નામની જાતિને અનુસરે ઘણું મટે ફેરફાર થઈ જાય છે. ગુજરાતી વિભક્તિવાળું નામ સંસ્કૃત વિભક્તિવાળું નામ એકવચન–પ્રથમા–ઘોડે
ઘો -સ્ (f) દ્વિતીયા–ઘેડાને
ઘોટમૂ–મમ્ તૃતીયા–ઘોડાવડે
વોટન—આ (ટા) ચતુથી–ઘડામાટે
ઘટાય–ણ (૩) પંચમી–ઘેડાથી
ઘોરાત –અર્ (કલિ) ષષ્ઠી–ઘેડાનું
વોટરહ્ય–(aq) સપ્તમી–ઘેડામાં
ઘોટ –૬ (હિ) દ્વિવચન–પ્રથમ બે ઘોડા
છોટat_ દ્વિતીયા—બે ઘડાને
ઘટ_. તૃતીયા—બે ઘોડા વડે
घोटकाभ्याम्भ्याम् ચતુથી બે ઘડા માટે
घोटकाभ्याम्भ्याम् પંચમી –બે ઘડાથી
घोटकाभ्याम्भ्याम् ષષ્ઠી–બે ઘડાનું
વોટયો –સ્રોત સપ્તમી–બે ઘડામાં
घोटकयो:-श्रोस् બહુવચન–પ્રથમા–ઘોડાઓ
ઘોટા – () દ્વિતીયા–ઘેડાઓને
વોટાન–ા (રા) તૃતીયા–જોડાવો
ઘોટ–મિક્સ ચતુથી–ઘડાઓ માટે
घोटकेभ्यः-भ्यस् સિ. ૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
