________________
લઘુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ
[ ૭૯
? ને મ્ બોલાય છે તથા અવ્યયરૂપ મો, મો, અને મઘોષ ના ની પછી તરત જ સ્વર આવેલું હોય તો તે ક ના નો પણ મ્ બોલાય છે. વરુ + શાસ્તે – કમ્ + બાબતે = ચાન્સે–ણ બેસે છે?
વાર્ + કમાણસે – વાક્ + ભારતે = હેવાયા તે–દેવો બેસે છે. મોટુ + 9મત્ર – મો + ૩ = = મોય––હે ! અહીં. મળો + બત્ર – મનો... + = = મનોચત્ર—! અહીં. અઘોર + સત્ર -- કમળો + મત્ર = અઘોચત્ર—હે! અહીં. લારા દ્વિર્ભવ–
દૂર્વાર્ ––નો રૂારણા પદને છેડે રહેલા અને હસ્વ સ્વર પછી તરત જ આવેલા ટુ ન્ અને ન પછી તરત જ સ્વર આવેલ હોય તો તે ત્રણે વ્યંજને બેવડા બોલાય છે. એટલે સુનો ટુ થાય છે, જુના ઘા થાય છે તથા જૂનો ન્ન થાય છે. ૪ – H + માસે = + ર તે = ગુરુ તે– વાંકે ચાલનારે બેસે છે. [ - મુન્ + રૂટું = સુ.07 + ઢ = યુnfomટ્ટ–સારે ગણનારે અહીં. ન – પન્ + માસે = કૃષનન + મારતે = નાતે–ખેડતો બેસે છે. ૧રૂારા
अनाङ्-माङो दीर्घाद् वा च्छः ॥१॥३॥२८॥ મા અને મારું ને મા સિવાય બીજો કોઈ પણ દીર્ઘ સ્વર પદને છેડે હોય અને પછી તરત જ છે આવેલો હોય તે તે છ વિકલ્પ
છ થાય છે. કન્યા + છત્રમ્ = ન્યાછેત્રમ્ તથા વાત્રમ્ – કન્યાનું છત્ર-છત્રી. આ + છાયા = બા + રછાયા-આ! છાયા. અહીં મારુ નો મા છે તેથી
“આ છાયા? આવો એક જ પ્રયોગ થાય. (જુઓ લારૂારૂ૦) મા + છિન્ત = મા છિદ્રત – તેણે નહીં છું. અહીં માર્ ને શા છે તેથી “મા છિદ્રત” એક જ પ્રયોગ બને. તારૂ ૨૮
હુતાત્ વા ? રૂારા પદને છેડે આવેલા દીર્ધારૂપ પ્લત પછી તરત જ ઇ હોય તો તે છે વિકપે છે થાય છે. મારું મો : ડૂતે ૩ છત્રમ્ માનય અથવા માન-છ મો ફુન્નમૂતે ૩ છત્રમ્ નય–આવ હે ઇન્દ્રભૂતિ! છત્ર લાવ. સારા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
