________________
અસર આપણું ભાવ-દશાઓ તેમ જ માનસિક વલણ પર તથા આપણું આચાર અને વ્યવહાર પર પણ પડે છે. વારેવારે થનાર'. ભાવનાત્મક દબાણોની શૃંખલાના પરિણામે આપણી ભાવધારા વિકૃત થાય છે અને આચરણ (કે વ્યવહાર)માં મૂઢતા પ્રવેશે છે. આ બધી વાત પરથી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે આપણું વ્યક્તિત્વનાં વિવિધ “મને વૈજ્ઞાનિક પાસાં” (Psychological factors) પર વિવેક ચેતનાને અધિકાર સ્થાપિત કરવા માટે આપણું રાસાયણિક સંદેશાવાહકે-હેમેને અને સ્નાયુ-હોર્મોનેના (રાસાયણિક) સંશ્લેષણમાં રૂપાંતર કરવું જરૂરી છે.
બાયોફીડબેક અને અન્ય વૈજ્ઞાનિક સાધને દ્વારા એ સિદ્ધ થયું છે કે ધ્યાન દ્વારા નાડી-તંત્રની વિદ્યુત પ્રવૃત્તિઓમાં આપણે જરૂરી પરિવર્તને લાવી શકીએ છીએ, તથા આપણું રાસાયણિક–હોર્મોને અને સ્નાયુ-હેમેંનેના સંશ્લેષણમાં જરૂરી રૂપાન્તર કરી શકાય છે. અંતઃસ્ત્રાવી ગ્રંથિઓ જ આપણું સૌતન્ય-કેન્દ્રનાં સંવાદી સ્થાને છે.
ચૈતન્ય-કેન્દ્ર-પ્રેક્ષાના નિયમિત અભ્યાસથી નીચે પ્રમાણેનાં પરિણામ પ્રાપ્ત થશે
(૧) મનુષ્યની વિચક્ષણ વિવેક-શક્તિ તેમજ બૌદ્ધિક ચિંતનની અનુપમ ક્ષમતામાં વૃદ્ધિ થશે.
(૨) આવેગે અને આવેશ તથા વૃત્તિઓ અને વાસનાઓને ઊભરો ધીમો પડશે.
આ બે પરિણામેની સંયુક્ત પરિણતિ એ થશે કે એનાથી વ્યક્તિની ભાવધારામાંથી વિકૃતિઓ તથા આચરણ કે (વ્યવહાર) માંથી મઢતા દૂર થશે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org