________________
નાગવર્ગ
૧૦૭ હાથી બની જાય છે, તેમ કસાયેલે અથવા પલટાયેલે એક આત્મા તે બધા કરતાં ઉત્તમ નીવડે છે. ૩
જે દિશા અજાણું છે, તે દિશા તરફ જવા સારુ એ વાહનો એટલે પલેટેલાં ખચ્ચર, ઘોડા કે હાથીએ કામમાં આવતાં નથી, ત્યારે જે સાધકે પોતાના આત્માને બરાબર કસેલો છે વા પલોટેલો છે, તે સાધક એ કસેલા આત્મા દ્વારા અજાણું દિશા તરફ પણ જઈ શકે છે અર્થાત્ નિર્વાણું ભણું પણ સુખપૂર્વક જઈ શકે છે. ૪
તોફાને ચડેલો હોય ત્યારે અટકાવવો ભારે પડે એવા મદમાતા ધનપાલક+ નામે હાથીને કેળવ્યા વિના–પલેટ્યા વિના ખીલે બાંધી જ રાખ્યો હોય એટલા માત્રથી તે કાંઈ શાંતિથી પૂળા ખાતો નથી, કિન્તુ તે પિતાના અસલ સ્થાનનાગવનને વારંવાર સંભારીને તે તરફ જવા સારુ ભારે તોફાન મચાવે છે; તેમ કોઈ પણ સાધક પિતાના આત્માને કેળવ્યા વિના–કસ્યા વિના–પલેટ્યા વિના ફક્ત તેને ભિક્ષનો વેશ પહેરાવી દે એટલા માત્રથી તે કાંઈ શાંતિથી રહી શકતો નથી; કિન્તુ એવી સ્થિતિમાં તો એ કેળવાયા વિનાને આત્મા, પેાતાના અસલના પ્રપંચમ સ્થાન તરફ , જવા સારુ ભારે તોફાન મચાવે છે. પ
- આ ગાથામાં “ધનપાલક' નામના હાથીની વાત બતાવેલી છે; પરંતુ એ વાત ઉપરથી જે સમજવાનું છે તે આ જ ગાથામાં સ્પષ્ટપણે બતાવેલ નથી, તેથી આ અનુવાદમાં એ અધ્યાહત હકીકતને સ્પષ્ટપણે સમજાવેલી છે અથવા સંભવ છે, કે મૂળરચનાકારનો આશય એ અધ્યાહત હકીકતને નીચેની ૬ ઠી ગાથા વડે સૂચવવાનું હોય, તેમ છતાં અનુવાદમાં અહીં તે હકીકતને સૂચવવાથી ગ્રંથ સંદર્ભમાં કશી હાનિ થતી જણાતી નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
