________________
વિનયદ્વાત્રિંશિકા|શ્લોક-૨૪ અન્વયાર્થ :
પેનિશમુખિયા=આલોકની કે પરલોકની આશાથી=આકાંક્ષાથી તપસ્તથાચાર તપને અને આચારને ન ર્વા=સાધુ ન કરે, જીર્વાદ્યર્થ ચ= અને કીર્તિ આદિ માટેનો=કરે નહિ.વિંતુ=પરંતુ, નિષ્કામ =નિષ્કામ સાધુ નિર્નરાતે= નિર્જરા માટે કરે છે. ।।૨૪।।
૪૭
શ્લોકાર્થ :
આલોકની કે પરલોકની આકાંક્ષાથી તપને અને આચારને સાધુ ન કરે અને કીર્તિ આદિ માટે કરે નહિ, પરંતુ નિષ્કામ સાધુ નિર્જરા માટે કરે. [૩૨૪ના
ભાવાર્થ :
ચાર પ્રકારની તપસમાધિનું સ્વરૂપ દશવૈકાલિકસૂત્રમાં આ પ્રમાણે બતાવેલ
છે
(૧) આલોક માટે=આલોકમાં લબ્ધિ આદિની ઇચ્છાથી, તપ કરવો જોઈએ નહિ, એ તપ સમાધિનું પ્રથમ પદ છે. (૨) પરલોક માટે-પારલૌકિક ભોગસુખ માટે તપ ક૨વો જોઈએ નહિ, એ તપસમાધિનું બીજું પદ છે. (૩) કીર્તિ, વર્ણ, શબ્દ, શ્લાઘા અર્થાત્ કોઈપણ પ્રકારના યશ માટે તપ ક૨વો જોઈએ નહિ, એ તપસમાધિનું ત્રીજું પદ છે. (૪) નિર્જરાથી અન્યત્ર=નિર્જરાને છોડીને અન્ય આશયથી, તપ કરવો જોઈએ નહિ, એ તપસમાધિનું ચોથું પદ છે.
તથા દશવૈકાલિકસૂત્રમાં ચાર પ્રકારની આચારસમાધિનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે
બતાવેલ છે
(૧) આલોક માટે=આલોકમાં લબ્ધિ આદિની ઇચ્છાથી, સંયમના આચારને સેવવા જોઈએ નહિ, એ આચારસમાધિનું પ્રથમ પદ છે. (૨) પરલોક માટે= પારલૌકિક ભોગસુખ માટે સંયમના આચારને સેવવા જોઈએ નહિ, એ આચારસમાધિનું બીજું પદ છે. (૩) કીર્તિ, વર્ણ, શબ્દ અને શ્લાઘા માટે યશ માટે સંયમના આચારને સેવવા જોઈએ નહિ, એ આચારસમાધિનું ત્રીજું પદ છે. (૪) આર્હન્યહેતુઓથી અન્યત્ર=ભાવશત્રુના નાશરૂપ હેતુઓથી અન્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
