________________
૮૦
યોગવિવેકદ્ધાત્રિશિકા/બ્લોક-૨૪ પ્રત્યે બહુમાન ધરાવે તેવા છે. તેવા જીવોમાં યોગાવંચકરૂપ આદ્ય અવંચકયોગની પ્રાપ્તિ છે, તેથી આવા જીવોને યોગીને જોઈને તેમના પ્રત્યે બહુમાનભાવ થાય છે, અને યોગીના સંપર્કથી તેઓને ક્રિયાવંચકયોગની અને ફલાવંચકયોગની પ્રાપ્તિ થાય તેમ છે. તેવા જીવો પણ યોગમાર્ગના ઉપદેશના અધિકારી છે, માટે શાસ્ત્રસાપેક્ષ યોગના અધિકારી છે, એ પ્રમાણે યોગના જાણનારાઓ કહે છે. ૨૪ શ્લોક-૨૪નો સારાંશ -
-: શાસ્ત્રસાપેક્ષયોગના અધિકારી :
કુલયોગી
પ્રવૃત્તચક્રયોગી
આદ્ય અવંચકયોગી
દ્રવ્યથી ભાવથી ઈચ્છાયમને સેવી કુલયોગી અને
ચૂકેલા, પ્રવૃત્તિયમને પ્રવૃત્તયોગીનું યોગીના યોગીકુળમાં સેવનારા અને સ્થિરયમ લક્ષણ જેમાં ન ઘટતું કુળમાં જન્મેલા કે નહિ અને સિદ્ધિયમના અર્થી. હોય તેવા, જન્મેલા જન્મેલા પરંતુ
યોગાવંચક્યોગની યોગીના આચારને
પ્રાપ્તિવાળા. અનુસરનારા. અવતરણિકા –
શ્લોક-૨૩માં પ્રવૃત્તચયોગીનું સ્વરૂપ બતાવતાં કહ્યું કે પ્રવૃત્તચક્રયોગી ઈચ્છાયમને સેવી ચૂકેલા છે અને પ્રવૃત્તિમને સેવનારા હોય છે અને સ્થિરયમ અને સિદ્ધિયમસ્વરૂપ શેષ બે યમના અર્થી હોય છે; અને શ્લોક૨૪માં યોગપ્રયોગના અધિકારીનું સ્વરૂપ બતાવતાં કહ્યું કે આ અવંચકયોગની પ્રાપ્તિવાળા અને ક્રિયાવંચકયોગ અને ફલાવંચકયોગના લાભવાળા યોગપ્રયોગના અધિકારી છે. તેથી ચાર પ્રકારના યમો અને તેનું સ્વરૂપ તથા અવંચકત્રયનું સ્વરૂપ બતાવવા અર્થે ગ્રંથકારશ્રી કહે છે –
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
WWW.jainelibrary.org
